İnsan vücudundaki kaslarda genel olarak iltihaplanmalar olabiliyor. Böyle bir durum söz konusu olduğunda kreatin kinaz (CK) testi yapılmaktadır ve kreatin kinaz testi diğer rahatsızlıkların tespit edilmesi içinde kullanılabilmektedir. Özelikle bu testlerin sonuçlar yüksek ya da düşük olması bazı rahatsızlıkların teşhisi açısından önemli olabilmektedir. Kısacası kreatin kinaz testi yapılan önemli testler arasında yer almaktadır.
CK (Kreatin Kinaz) ya da CPK (Kreatin Fosfokinaz) Nedir?
CK (Kreatin Kinaz) ya da CPK (Kreatin Fosfokinaz) Nedir? Kreatin
Kinaz (CK) ayrıca fosfokinaz (CPK) olarak da adlandırılabilmektedir. İnsan
vücudunda enerji sağlayan enzimler vardır. CK kreatin kinaz ise bu enzimlerden
birisidir.
Kalp, beyin, iskelet kası olmak üzere kas dokusunda yer alan bir enzimdir. Kas hücrelerinin kasılması için yüksek oranda enerji ihtiyacı olmaktadır.
Bunun için enerjiyi en temel anlamıyla beslenme yolu ile gıda
maddelerinden elde edilse de kasılma sırasında gerek duyulan enerjinin kas
hücrelerinde çeşitle şekillerde depolanması gerekebilmektedir. Kas hücreleri
içerisinde depolanan bu enerjiden birisi kreatin fosfattır.
Kreatin proteini kendince özel bir yapıya sahip olması sayesinde kas hücrelerinde olabilecek çeşitli biyokimyasal reaksiyon neticesinde fosfat molekülüyle birleştirilmesi ile enerji deposu haline gelir.
Böylece ani kasılmalar sırasında kas hücreleri için ihtiyaç olabilecek
enerjinin birazını kreatin fosfattan sağlanmış olur. Yani kısacası fosfat
molekülünün üretiminde sorumlusunun temel enzim kreatin kinaz (CK) ya da kreatin
fosfokinaz (CPK)enzimidir.
Kas hücrelerinin fizyolojisi açısından vazgeçilmeyecek olan kreatin kinaz birçok çeşitte ki rahatsızlıklar ve durumlar sebebi ile kas hücrelerinin bütünlüğünün bozulması neticesinde kana karışabilir.
Böylece kanda
yer alan kreatin kinaz miktarı ise büyük oranda artmaktadır. Ayrıca kanda
mevcut olan kreatin kinaz düzeyi ölçülerek çeşitli rahatsızlıkların teşhisi
açısından önemli sonuçlarda verebilmektedir. Kreatin kinazın bulunduğu kas
bakımından farklı izoenzimler bulunur. Bunlar:
·
CK-MM: İskelet kaslarında bulunan temel bir
izoenzimdir ve kas hastalıklarında kan düzeyinin yükselmesi izoenzim formudur.
·
CK-MB: Kalp kası hücreleri içerisinde yer alan
bu izoenzim, özellikle kalp hastalıklarında kanda artar.
·
CK-BB: Çoğunlukla beyin ve akciğer dokularında
bulunur. Bu sebeple de bu dokuları etkileyebilen rahatsızlıklarda daha fazla
artış göstermektedir.
Olarak kısaca bahsedilebilir. Kreatin kinaz yani CK
değerinin ölçülmesi için bir kan testi yapılması gerekmektedir.
Test İçin Hangi Numune Kullanılır?
Test İçin Hangi Numune Kullanılır sorusuna verilecek
en net cevap test için damardan kan örneği alınarak yapılması olacaktır.
Test İçi Nasıl Bir Hazırlık Yapılmalı?
Test İçi Nasıl Bir Hazırlık Yapılmalı? Kreatin kinaz
(CK) değerinin yükselmesi genellikle egzersiz, kasın maruz kaldığı bir travma
ya da injeksiyon etkisi olabilmektedir. Tüm bunlar ile hastanın dinlendiği
koşullarda ve EMG ya da kas biyopsisi yapılmadan önce keratin kinaz (CK)
değerine bakılmalıdır.
CK İle Ne Test Edilir?
CK İle Ne Test Edilir? CK yani keratin kinaz,
normalde kanda az oranda bulunur. CK, özellikle kaslarda bulunur. Ayrıca CK
beyin içerisinde bulunması ise hiçbir zaman kanda yer almaz.
CK Hakkında Sık Sorulan Sorular
CK Değeri Hangi Durumlarda Yükselir?
CK Değeri Hangi Durumlarda Yükselir? Kişilerin kalp
kas hücrelerinde hasar olması durumunda CK seviyesi yükselmektedir. Fakat kalp
kasına özel izoenzimi olan CK-MB değeri kalp hasarında genel olarak bir
belirteç olduğunu söylemek mümkündür.
Kreatin kinaz testinin normal değerinden düşük ya da yüksek
olması önemli bir konudur. Yani CK kreatin kinaz testinin yüksek ya da düşük
olması bazı hastalıkların belirtisi olabilmektedir. Böyle durumlarda uzman
doktorlar kreatin kinaz (CK) testinin değerini yani düşük ya da yüksek
çıkmasının nedenini araştırır.
Kreatin kinaz testinin normal seviyenin üstünde çıkmasının
belli başlı sebepleri olmaktadır. Bu sebeplerin arasında özelliklede
Rabdomiyaliz hastalığı, ağır egzersizler, kalp krizi, kas kütlelerinin yoğun
olması gibi durumlar yer almaktadır.
Keratin kinaz testinin düşük çıkması durumunda en az yüksek
çıkması kadar oldukça önemlidir. Ancak yüksek çıkmasındaki gibi bazı
hastalıkların belirtisi değildir. Keratin kinaz testinin düşük çıkması genel
olarak hareketsiz bir yaşam süren bireylerde ve zayıflayan bireylerde
görülebilmektedir.
Tüm bunlar dışında keratin kinaz testinin düşük çıkmasında
birçok neden de olabilmektedir. Bu testin düşüklüğü genellikle hamile
bayanların ilk dönemlerinde görülebilmektedir ve ayrıca bireylerin eklem
iltihapları nedeniyle kaslarındaki zayıflık kreatin kinaz testinin düşük
çıkmasının sebebi olabilmektedir.
Özelliklede alkol kreatin kinaz testinin düşük çıkmasına
sebep olabilmektedir. Doktorlar genellikle böbreklerin nasıl çalıştığını
anlamak amacı ile kreatin kinaz testi yapmaktadır. Böyle bir durumun nedeni ise
kanda ve idrarda bulunan kreatin seviyelerinin yüksekliği böbrek ile ilgili bir
sorun olduğunun belirtisi olabilir. Ayrıca kalp krizi de kreatin kinaz
seviyesinin yüksek çıkmasının en büyük sebeplerinden birisidir.