TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon) testi nedir? Bu sorunun yanıtı, TSH hormonunu ölçen bir kan testi olduğudur.
TSH, beyindeki hipofiz
bezi tarafından üretilir. Hipofiz bezi, tiroid tarafından salgılanan hormon
miktarının düzenlenmesi için TSH hormonlarını üretmekte, kanda yüksek ya da
düşük olması durumunda, tiroid bezinin doğru çalışması için uyarıcı ve kontrol edici
bir görev üstlenmektedir.
Tiroid bezi, boynun ön
tarafında yer alan küçük, kelebek şeklinde bir bezdir. Üç ana hormonu
oluşturur:
·
triiyodotironin (T3)
·
tiroksin (T4)
·
kalsitonin.
Tiroid, bu üç hormonun
salınması yoluyla metabolizma ve büyüme dahil olmak üzere çok sayıda farklı
bedensel işlevi kontrol eder.
Tiroid ve hipofiz bezleri
senkronize bir şekilde çalışarak vücudunuzu düzende tutmaktadır. Ancak, bu
sistem bozulursa, olması gerekenden fazla hormon üretimi yapılabilmekte, TSH
testi ile anormal tirodi hormon düzeylerinin sebepleri araştırılmaktadır.
TSH Testi Hangi Hastalıkların Tanısında Yapılır?
TSH testi hangi hastalıkların tanısında yapılır? Sorusu sıklıkla
araştırılan konular arasında yer almaktadır. Tiroid hastalıkları;
·
Hipotiroidizm ve
·
Hipertiroidizm olarak kategorize edilmektedir.
Hipotiroidizm, tiroidin
çok az hormon ürettiği ve metabolizmanın yavaşlamasına neden olduğu bir
durumdur. Hipotiroidizm belirtileri yorgunluk, halsizlik ve konsantre güçlüğünü
içerir.
Aşağıdakiler,
hipotiroidizmin en yaygın nedenlerinden bazılarıdır:
·
Haşimato tiroiditi
·
Tiroidit
·
Doğum sonrası tiroidit
·
İyot eksikliği
Hipertiroidizm, tiroidin
çok fazla hormon üreterek metabolizmanın hızlanmasına neden olduğu bir
durumdur. Hipertiroidizm belirtileri iştah artışı, kaygı ve uyku güçlüğünü
içerir.
Hipertiroidizmin en yaygın
nedenlerinden bazıları:
·
Graves hastalığı
·
Tiroidit
·
Aşırı iyot
·
Tiroid nodülleri.
TSH Testi Nasıl Yapılır?
TSH testi, dirseğin iç
kısmından belirli bir miktar kan alınarak yapılmakta, kandaki TSH oranı değerlendirilmektedir.
Sabahın erken saatlerinde yapılması tercih edilmekle birlikte, özellikle aç
karnına yapılması gerekmemektedir.
TSH Testi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Normal TSH Değeri Kaçtır?
Normal TSH değeri her yaş aralığı için farklılık
gösterebilmektedir. Beklenen TSH değerleri aşağıda sıralanmıştır:
·
5 güne kadar olan bebekler: 0,7 – 15,2 (uIU/mL).
·
6 ila 90 günlük bebekler: 0,72 – 11,0 uIU/mL.
·
4 ila 12 aylık bebekler: 0,73 – 8,35 uIU/mL.
·
1 ila 6 yaş arası çocuklar: 0,7 – 5,97 uIU/mL.
·
7 ila 11 yaş arası çocuklar: 0,6 – 4,84 uIU/mL.
·
12 ila 20 yaş arası insanlar: 0,51 – 4,3 uIU/mL.
·
21 ila 99 yaş arası yetişkinler: 0,27 – 4,2
uIU/mL.
TSH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
TSH yüksekliği ne anlama gelir ve ne yapılması gerekir? Diye merak
ediyorsanız; Yüksek TSH seviyeleri genellikle hipotiroidizmi, düşük TSH
seviyeleri ise genellikle hipertiroidizmi göstermektedir. Yükselme olması
durumunda, vücudunuzun normal bir şekilde işlevlerini yerine getirmesi için TSH
seviyesi tespit edildikten sonra uygun bir tedavi ile ortalama değerlerine geri
döndürülmesi gerekmektedir.
TSH Yüksekliğinin Sebepleri Nelerdir?
·
T3 hormonunun artması,
·
Besin eksikliği,
·
Hipofiz sorunları,
·
Otoimmün bozukluklar,
·
Hormon reseptör bölgelerini bloke eden endokrin
bozucular,
·
İlaç değişikliği ve
·
Tiroid bezinin hatalı çalışması sebebi ile
yükselebilmektedir.
TSH Yüksekliği Hangi Şikâyet Ve Belirtilere Sebep Olabilir?
Unutkanlık, halsizlik,
depresyon, kuruluk ve üşüme gibi metabolizmanın yavaş çalışmasında ortaya çıkan
belirtilere sebep olabilir.
TSH Yüksekliğinde Tedavi Nasıldır?
Ortalama değerlere geri
dönüş sağlanması amacıyla bir endokrinolog tarafından ilaç tedavisi
başlatılmalıdır.
TSH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
TSH düşüklüğü, tiroid bezinin fazla çalışması sebebi ile normal
değerlerden fazla hormon ürettiği anlamına gelmektedir.
TSH Düşüklüğü Sebepleri Nelerdir?
·
Haşimato
hastalığı,
·
Yüksek
miktarda iyot tüketimi,
·
Nodüler
tiroid,
·
Gebelik,
·
Tiroid
yapıcı ilaç ya da takviye kullanımı gibi durumlar, zamanla TSH düşüklüğüne
sebep olabilmektedir.
TSH Düşüklüğü Hangi Şikâyet Ve Belirtilere Sebep Olabilir?
TSH düşüklüğünde, depresyon, çabuk yorulma, halsizlik ya da hissizlik ve
ödem gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
TSH Yüksekliği Ve Tiroid Yetmezliği Arasındaki İlişki Nasıldır?
Tiroid bezi az hormon
salgıladığında, hipofiz bezi TSH üretimini arttırarak tiroidi uyarmaktadır. Bu
durumda kandaki TSH oranı yüksek iken T3 ve T4 hormonları düşük seviyede kalmaktadır.
TSH Düşüklüğü İle Seyreden Hastalıklarda Tedavi Nasıldır?
Öncelikli olarak ilaç
tedavisi uygulanmakta ancak bazı ileri durumlarda, tiroid bezinin büyümesini
engellemek amacıyla cerrahi müdahale gerçekleştirilmektedir.
Tiroit Tedavi Edilmezse Ne Olur?
·
Kilo kaybı,
·
Kalp yetmezliği,
·
Ritim bozukluğu ve
·
Ani kalp krizi hipretirodinin tedavi edilmediği
durumlarda ortaya çıkmaktadır.
Tiroide Karşı Sağlığınızı Korumak İçin Öneriler
Deniz ürünleri tüketimi, doğal ve taze meyve – sebze tüketimine ağırlık
verilmesi, düzenli kırmızı et tüketimi ve A, E, D ve K2 vitaminlerinin yeterli
düzeyde alınması tirodinizin düzenli çalışmasına yardımcı olacaktır.