Total kolesterol kanda bulunan LDL (düşük dansiteli lipoprotein) ve HDL (yüksek dansiteli lipoprotein) adlı iki ana kolesterol türünün toplamıdır. Peki, kolesterol nedir? Ne işe yarar?
Kolesterol vücut hücrelerinin yapısında ve bazı hormonların üretiminde kullanılan bir yağ türüdür. Bu yağı vücudumuz ürettiği gibi hayvansal gıdalardan da alırız.
Bu lipid türü kanda dağılma göstermediğinden dolayı kanda lipoprotein şeklinde karaciğerden hücrelere ve tekrar hücreler tarafından karaciğere ulaştırılır.
Kolesterolün vücudumuz için önemli görevleri vardır. Bunlardan en önemlileri
şöyledir:
·
Hücrelerin sağlıklı şekilde çalışmasına yardımcı olur.
·
Östrojen, testosteron ve kortizol gibi birçok hormonun
üretiminde kullanılır.
·
Safra asitlerinin üretiminde kullanılarak yağların
sindirilmesine yardımcı olur.
·
Yeterli düzeyde kolesterol olmadan vücut D vitamini üretemez.
Bozulmuş Kolesterol Dengesi Nelere Sebep Olur?
Bozulmuş kolesterol dengesi nelere sebep olur diye sorduğumuzda, aslında kolesterolün vücudumuz için ne kadar önemli olduğu da fark edilir.
Çünkü kolesterol hücre zarı yapısında önemli bir rol oynar. Hücre zarının oluşturulmasında görev alır. Hücre zarı hücrenin şeklini korur. Hücreye gerekli besinleri ve molekülleri almasına ve atık ürünlerin dışarı atılmasına izin verir.
Aşırı kolesterolün
hücre zarında birikmesi, hücre zarı fonksiyonlarının bozulmasına ve hücrenin
normal işlevlerini yerine getirememesine neden olabilir.
Kolesterol dengesi sağlıklı bir yaşam sürmek için önemlidir. Çünkü bu denge bozulduğunda kalp hastalığı, inme ve diğer kardiyovasküler hastalıkların gelişme riski artar.
Hatta son yıllarda yapılan araştırmalar, bazı kanser türleriyle yüksek kolesterol seviyelerinin bağlantısını göstermektedir.
Kolesterol dengesinin bozulması ile Alzheimer
hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıklarla arasında bir bağlantı olduğunu
gösteren bazı çalışmalar vardır.
Total Kolesterol Testi Nedir? Ne İçin Uygulanır?
Total kolesterol testi kandaki tüm kolesterol türlerini ölçer. Bu testle kötü kolesterol olarak bilinen LDL ve iyi kolesterol olarak bilinen HDL kolesterol düzeyleri belirlenir.
Eğer LDL yüksek miktarda bulunursa kan damarlarında plak birikimine sebep olabilir. Bu da kalp hastalığı riskini arttırabilir. HDL (iyi) kolesterol, kan damarlarındaki yağ birikimini temizlemeye yardımcı olur ve kalp hastalığı riskini azaltır.
Eğer bu kolesterolün seviyesi düşük olursa o da
soruna sebep olur, kalp hastalığı riskini oluşturabilir.
Bu test doktor
tarafından istenerek rahatsızlıkların teşhisi ve tedavinin izlenmesi için
yaptırılabilir. Test, vücutta yağ birikintileri yani plakları belirlemeye
yardımcı olabilir. Özellikle koroner arter hastalığı olanlar için kolesterolün
düzenli şekilde izlenmesi gerekir. Hem teşhis için hem de kardiyovasküler
rahatsızlıkların izlemi için kullanılır.
Total Kolesterol Referans Aralığı
Total
kolesterol referans aralığı normalde 200 mg/dL altıdır. Sınır değeri ise
200-239 mg/dL’dır. Yüksek olduğunda ise 240 mg/dl ve üzerindedir. Çocuklarda
ise 170 mg/dL’nin altında bir değer beklenir.
Total Kolesterol Testine Ne Zaman İhtiyaç Duyarım?
Kolesterol
seviyesinin vücut için ne kadar önemli olduğunu öğrenen biri, total
kolesterol testine ne zaman ihtiyaç duyarım diye sorabilir. Aşağıda
sıraladığımız durumlar kolesterol testini gerektirebilen risk faktörleridir:
·
Sağlıksız besleniyorsanız
·
Yüksek tansiyonunuz varsa
·
Diyabet hastasıysanız
·
Sigara kullanıyorsanız
·
Hareketsiz bir yaşamınız varsa
·
Obeziteyseniz
·
Yüksek kiloya sahipseniz (kilonuz beden kitle indeksine
uymuyorsa)
·
50 yaş üstü kadınsanız ve 45 yaş üstü erkekseniz
·
Ailenizde kardiyovasküler rahatsızlığı olan biri varsa
·
Kardiyovasküler rahatsızlığınız varsa
·
Yüksek kolesterol seviyesine sahipseniz.
Bu riskli
durumlara sahipseniz en az 6 ay içinde sağlık taraması yaptırmanız tavsiye
edilir. Hatta gençlere bile en az 2 yılda bir kolesterol seviyelerine bakmaları
önerilir. Çünkü yapılan sağlık taramalarında elde edilen kolesterol seviyeleri
rahatsızlığınız olup olmadığını ortaya çıkarabilir ve erken teşhis ile tedavi
sürecine başlanır.
Total Kolesterol Testi Nasıl Uygulanır?
Bir tıbbi
uzman veya laboratuvar teknisyeni tarafından koldaki bir damara erişim
sağlanır. Ardından, bir tüp kan alınır ve laboratuvara gönderilir. Sonuçları
doktor değerlendirir.
Testten Önce Yapmam Gereken Bir Şey Var Mı?
Test
yaptıracaklar, testten önce yapmam gereken bir şey var mı diye merak
edebilir. Testten yaklaşık 9 ila 21 saat önce hiçbir yiyecek yenmemelidir. Su
dışında da hiçbir sıvı alınmamalıdır. Bazı kolesterol testlerinde bu şartlar
aranmayabilir. Testi yaptıracağınız kuruma danışarak bilgi alabilirsiniz.
Bu makale bilgi vermek amaçlıdır. Ancak doktor muayenesinden geçerek durumunuzla ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz.
Total Kolesterol Testi: Neden Önemlidir ve Nasıl Yorumlanır?
Total kolesterol testi, bir kişinin kanında bulunan toplam
kolesterol seviyesini ölçen bir tıbbi testtir. Kolesterol, vücudumuz için
önemli bir lipittir ve hücre membranlarının yapısal bileşeni, hormon sentezi ve
sindirimde rol oynar. Ancak, yüksek kolesterol seviyeleri kalp hastalığı
riskini artırabilir. Bu nedenle, total kolesterol testi, kardiyovasküler sağlık
değerlendirmesi için yaygın olarak kullanılan bir testtir.
- Total
Kolesterol ve Kardiyovasküler Hastalıklar Arasındaki İlişki:
Yüksek total kolesterol seviyeleri, ateroskleroz adı verilen
bir sürecin başlamasına neden olabilir. Ateroskleroz, arterlerin iç duvarında
plak birikimiyle karakterize olan bir durumdur. Plaklar zamanla büyüyebilir ve
arterlerin daralmasına ve kan akışının azalmasına neden olabilir. Bu durum,
kalp krizi veya inme gibi ciddi kardiyovasküler olaylara yol açabilir. Total
kolesterol seviyelerinin kontrol altında tutulması, kalp hastalığı riskini
azaltmada önemli bir faktördür.
- Total
Kolesterol Testinin Yorumlanması:
Total kolesterol testi, kandaki toplam kolesterol seviyesini
ölçer ve genellikle miligram per desilitre (mg/dL) biriminde ifade edilir.
Normal total kolesterol seviyesi, genellikle 200 mg/dL'nin altında kabul
edilir. Ancak, kolesterol hedefleri yaşa, cinsiyete ve diğer risk faktörlerine
bağlı olarak değişebilir. Aşağıda, total kolesterol seviyelerinin genel
yorumlanması için bir rehber sunulmaktadır:
- Optimal:
200 mg/dL'nin altında olan total kolesterol seviyeleri, kalp hastalığı
riskini düşük seviyede gösterir.
- Sınırda
Yüksek: 200-239 mg/dL arasında olan total kolesterol seviyeleri, kalp
hastalığı riskinin artabileceğini gösterir. Bu durumda, bireyin diğer risk
faktörleri dikkate alınarak değerlendirme yapılmalıdır.
- Yüksek:
240 mg/dL ve üzerinde olan total kolesterol seviyeleri, yüksek kalp
hastalığı riskini gösterir. Bu durumda, diyet, egzersiz ve diğer yaşam
tarzı değişiklikleri gibi önlemler alınmalı ve gerektiğinde ilaç tedavisi
düşünülmelidir.