Solunum Fonksiyon
Testi
Solunum fonksiyon
testi akciğer fonksiyon testi olarak da bilinmektedir. Bu test, SFT olarak
kısaltılarak da adlandırılır. Test, akciğer fonksiyonlarını değerlendirmek için
yapılır. Neden akciğer fonksiyonları değerlendirilmek istenir? Çünkü akciğerlerin
sağlıklı bir şekilde çalışması, vücut için çok önemlidir. Akciğerler, vücudun
oksijen ihtiyacını karşılamak için önemli bir organdır.
Akciğerler,
solunum sistemimizin ana organıdır. Biliyoruz ki göğüs boşluğunun içinde iki
adet akciğer bulunur. Akciğerler, dışarıdan gelen havayı vücudumuzdaki
hücrelere oksijen olarak taşır. Aynı zamanda karbondioksitin dışarı atılmasını
sağlar.
Daha net
açıklayacak olursak; akciğerlerin içinde bulunan bronşlar yoluyla havayı alır,
alveol adı verilen hava keseciklerindeki kılcal damarların aracı olmasıyla kan
dolaşımına oksijen sağlamak için kullanır. Karbondioksit de kan dolaşımı
vasıtası ile alveollerden akciğerlere taşınır. Oradan da dışarı atılır.
Oksijen
vücudumuzun yaşaması ve çalışması için hayatî bir öneme sahiptir. Bütün
hücrelerimiz bu elemente ihtiyaç duyar. Bu element olmazsa hücreler görevlerini
yerine getiremez. Hücrelerin metabolizması, hormon üretimi ve daha birçok işlev
bu sayede gerçekleşir. Hücrelerimizin oksijen ihtiyacının karşılanması için
akciğerlere ihtiyaç vardır. Çünkü akciğerlerle solunan havadaki oksijen kan
dolaşımına geçer.
Akciğerlerin
görevi bu kadarla sınırlı değildir. Akciğerler ayrıca savunma sistemimiz için
de önemlidir. Havada mikroplar, tozlar ve başka diğer zararlı maddeler vardır.
Burun, ağız ve boğazdaki kıllar, mukus ve akciğer hücreleri bu maddelerin
akciğerlere girmesini engeller. Aynı zamanda akciğerdeki hücrelerimiz solunum
yolu enfeksiyonlarına karşı da antikor üretir. Böylece savunma sağlanmış olur.
Yani başka bir ifadeyle, hava yolu enfeksiyonlarına ve diğer solunum yolu
hastalıklarına karşı savunma mekanizması geliştirir. Akciğerler içinde bulunan
mukus, yabancı maddeleri yakalar. Akciğerde, solunum yolu enfeksiyonlarına karşı
bağışıklık hücreleri bulunur.
Akciğerler
vücudumuzun diğer sistemleriyle bağlantılı olduğu için akciğerlerin sağlıklı
olması, vücudumuzun genel sağlığı hakkında da ipucu verir. Çünkü akciğerler
kalp, dolaşım ve sinir sistemi gibi diğer organlarla birlikte çalışır.
Akciğerdeki sağlık sorunu diğer organları da etkilemektedir. Bu sebeple akciğer
fonksiyon testi önemlidir. Bu test, akciğerlerin sağlığı ile ilgili bilgi
verir. Solunum yolu hastalarının erken teşhis edilmesini sağlar. Böylece tedavi
de erken başlamış olur.
Solunum
Fonksiyonu Testi SFT Nasıl Yapılır?
Akciğerlerdeki
hava alış verişindeki performansı değerlendirmek için solunum fonksiyonu
testi SFT nasıl yapılır?
Bu test ile yapılan ölçümlerde bakılan
birkaç parametre şöyledir:
·
Kişinin ne kadar hava alıp verdiğine bakılır.
·
Akciğerlerin ne kadar hava kapasitesine sahip olduğu ölçülür.
·
Hava yolu direnci gözlemlenir.
Akciğer fonksiyon
testi ile solunum yolu hastalıkları, solunum fonksiyonları ve bunlarla
bağlantılı sorunların ortaya çıkması, sorunların şiddetinin belirlenmesi, ona
göre bir tedavi planının uygulanması amaçlanır. Bu test, sadece hastalığın
tespiti için kullanılmaz. Tedavisi devam eden kişilerin hastalık seyrinin
gözlemlenmesi için de kullanılır. İyileşme durumu ile ilgili gözlem yapmayı
sağlar.
Testin
uygulanması zor değildir. Bu test için hazırlanan cihaz kullanılarak yapılır.
Test, uzmanın yönlendirmesiyle yapıldığı için uzmanın istediği değerler neyse o
değerlerin tespitine göre prosedür uygulanır.
Kişi ağız ve
burnundan aldığı nefesi cihazın ağızlık bölümüne verir. Bu sırada cihazda hava
akış hızı ve akciğerden çıkan hava miktarı ölçülür. Genel olarak akciğer
fonksiyon testi şu adımları içerir:
·
Kişi ağız ve burundan derin nefes alır, cihazın ağızlık
bölümüne verir.
·
Testi yöneten uzman işaret ettiğinde, bekleme yapmaksızın
hızlı ve kuvvetli bir şekilde nefes verilir.
·
Kişinin en az 6 saniye kadar nefesini vermesi beklenmektedir.
·
Verilen nefes cihaz tarafından ölçülür. Bu ölçüm cihaza kaydedilir.
·
İşlem birkaç kez tekrar eder ve bütün sonuçlar kaydedilir.
·
En iyi performans değerlendirilir.
Test, genellikle
ağrısızdır. Kişi test sırasında nefes alıp vermekte zorlanırsa testi yapan
uzman yardımcı olur. Test kolay bir şekilde yapılsa da sonucu itibariyle hayatî
önem taşır. Çünkü çok sayıda hastalığın teşhisi bu testten geçmektedir. Bu
sebeple en doğru sonuç için, birkaç kez tekrar edebilir.
Bu testin
yapılması kolaydır; ama test öncesinde kişilerin dikkat etmesi gereken
prosedürler vardır. Uygulama yapacak uzman bu prosedürler hakkında
bilgilendirmede bulunur. Testten doğru sonuç alabilmek için test yapılmadan
önce uyulması gerekenler şöyledir:
·
Yaşın söylenmesi önemlidir.
·
Boy ve vücut ağırlığı ölçülür.
·
Düzenli olarak alınan bir ilaç veya ilaçlar varsa bunlar
belirtilmelidir.
·
Hastalık geçmişi ile ilgili bilgi verilir. Daha önce
geçirilen bir göğüs hastalığının uzmana söylenmesi gerekir.
·
Testten önceki süreçte kesinlikle sigara içilmemelidir ve
alkol kullanılmamalıdır.
·
Testten önce yemek yemede aşırıya gidilmemelidir.
·
Spor ve egzersiz yapılmamalıdır.
·
Kafein içeren içeceklerden uzak durulmalıdır. Yani çay ve
kahve gibi içecekler içilmemelidir.
·
Bu test nefese dayalı olduğu için nefesi engelleyen veya
göğüs hareketini kısıtlayan giysiler giyilmemelidir.
Solunum Fonksiyon
Testi Yapan Hastaneler
Test, göğüs
hastalıklarıyla ilgili olduğu için sadece solunum fonksiyon testi yapan
hastaneler olarak değerlendirmek yerine, testin nerelerde yapıldığına
bakmak, hastaların test yapma imkânını kolaylaştıracaktır. Çünkü her hastanede
göğüs hastalıklarına bakan bir bölüm olmayabilir. Genel olarak teste
ulaşılabilecek hastane ve kuruluşlar şöyle olabilir:
·
Devlet hastaneleri
·
Özel hastaneler
·
Tıp merkezleri
·
Poliklinikler
Test, daha çok
nefes darlığı çeken kişilere yapılmaktadır. Çünkü nefes darlığı solunum yolu
hastalıklarının habercisidir. En yaygın görülen solunum yolu hastalıkları
şunlardır:
·
Astım, solunum güçlüğü, nefes darlığı, öksürük ve göğüs
sıkışması gibi semptomlara neden olabilir.
·
KOAH’da nefes darlığı, öksürük ve balgam üretimi görülür.
Akciğerlere hava akışını engeller.
·
Pnömoni, akciğer enfeksiyonu olarak bilinir ve ateş, balgam,
öksürük, nefes darlığına sebep olur.
·
Bronşların iltihaplanmasıyla oluşan Bronşit öksürük, balgam,
nefes darlığı ve göğüs ağrısına sebep olur.
Testle birlikte
teşhisi konulacak hastalıkları şöyle sıralayabiliriz:
·
KOAH
·
Bronşit
·
Astım
·
Alerji
·
İnterstiyel akciğer hastalıkları
·
Asbest
·
Akciğer sarkoidozu
·
Akciğer enfeksiyonu
·
Tümör
Bu hastalıklar,
hem yaşlılar hem de bağışıklık sistemi zayıf olanlar için risk taşımaktadır. Bu
gruplar için ciddi bir tehdit oluşturabilir. O sebeple solunum yolu
hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi önemlidir. Bununla ilgili olarak
gidilecek hastane ve kuruluşlarda tanı konulur, gerekli testler yapılarak
tedavi yöntemleri uygulanır.
Peki, bu test
sadece yukarıda saydığımız hastalıklar sebebiyle mi uygulanır? Hayır. Aşağıda
saydığımız bazı durumlar da testin yapılmasını gerekli kılabilir.
·
Şikâyeti olmasa da uzun süredir sigara içenlere
uygulanabilir.
·
Genel anestezi kullanılarak ameliyat olacak kişilere yapılır.
·
Kalp ve akciğer ameliyatı olacaklara uygulanır.
·
Sporculara bakılır.
·
Akciğer hastalığı olup da ilaç kullanan kişileri gözlemlemek
amacıyla uygulanabilir.
·
Başka bir rahatsızlık sebebiyle akciğerlerin etkilenme durumu
varsa uygulanabilir.
·
İşi dolasıyla akciğerlerinin etkileneceği düşünülen kişilere
yapılır. Madencilere, deterjan ile ilgili çalışma yürütenlere, akü fabrikasında
çalışanlara, kuş besleyenlere vb. gibi benzer meslekte olan kişilere test
uygulaması yapılabilir.
Solunum Fonksiyon
Testi Ücreti Ne Kadardır?
Solunum yolu
hastalıklarının tanısının konması, izlem yapılabilmesi ve tedaviler için
yapılan SFT fiyatlarını merak edenlerin sordukları bir soru da solunum fonksiyon
testi ücreti ne kadardır? Bu testin fiyatı, testin yaptırıldığı sağlık
kurumuna bağlı olarak değişmektedir. Bünyesinde solunum yolları ile alâkalı
bölümler olan kurum ve kuruluşlar, akciğer fonksiyon testinin yapılabilmesine
olanak sağlar.
Ülkemizde SFT
testi hem kamu sağlık kurumlarında hem de özel sağlık kuruluşlarında
yapılmaktadır. Tıp merkezleri ve bazı poliklinikler de akciğer fonksiyon
testini uygulamaktadır. Akciğer fonksiyon testi yaptıracak kişilerin sağlık
güvencesi varsa devlet hastanelerinde güvencesi olan o kişilerden ücret talep
edilmez. Ama akciğer fonksiyon testi, özel hastanelerde veya özel sağlık
laboratuvarlarında uygulanıyorsa bir ücret ödenmesi gerekir. Bu da kurumun kendi
belirleyeceği bir bedeldir.
Akciğer fonksiyon
testi hakkında sayfayı incelerseniz detaylı bilgiye erişirsiniz. Şayet akciğer
fonksiyon testi ile ilgili merak ettiğiniz ve sormak istediğiniz bir bilgi
olursa irtibata geçebilir, telefon numaralarından ulaşarak destek
alabilirsiniz.