Sodyum Testi

Sodyum, suyun vücutta dağılım göstermesinde önemli bir etkisi olan mineraldir. Asit-baz dengesinin korunmasında yardımcı olan sodyum, kasların kasılmasında ve sinir uyarılarının iletilmesi için gereklidir. Sağlık bakımından faydalı bir mineral olan sodyum değerleri yüksek olması sonucunda olumsuzluklara sebep olabilmektedir. Bu yüzden sondum alımının belli sınırlar dahilinde olması gerekir.

Bu Testi Niçin Yaptıracaksınız?

Bu testi niçin yaptıracaksınız? Sodyum konsantrasyonunun normal düzeyde olup olmadığını belirlemek için yapılmaktadır. Ayrıca böbrek fonksiyonunun, elektrolit dengesinin, akut veya kronik hipernatreminin incelenmesi adına takibi için de talep edilmektedir.

Bu Testi Ne Zaman Yaptıracaksınız?

Bu testi ne zaman yaptıracaksınız? Bu test için herhangi bir zaman gerekmiyor yani rutin sağlık kontrollerinde de yapılabilir. Genellikle kronik rahatsızlıklar için yapılır. Vücut susuz kalmışsa eğer ya da herhangi bir ödem mevcutsa, yüksek veya düşük kan basıncı bulunuyorsa bu test yapılabilmektedir.

Bu Test İçin Gerekli Numune Nedir?

Bu test için gerekli numune nedir? Bu testte bir koldaki damardan iğne aracılığıyla alınan kan kullanır. Ayrıca kimi zaman idrar numunesi de kullanılabilmektedir.

Bu Test İçin Hazırlık Gerekiyor Mu?

Bu test için hazırlık gerekiyor mu? Bu test için herhangi bir ön hazırlık yapılmasına gerek yoktur.

Bu Sodyum Testinde Ne Test Edilir?

Bu sodyum testinde ne test edilir? Sodyum testi ile kandaki sodyum düzeyi ölçülür. Sodyum sinir ve kas fonksiyonları olmak üzere beden süreçleri açısından oldukça önemlidir. Kanda çok fazla oranda sodyum bulunması sonucunda kan basıncında artış görülür.

Aynı zamanda sodyum, hücrelerin normal bir fonksiyon görmesi ve vücut içerisindeki sıvı oranının düzenlenmesinde yardımcı olmak için potasyum, klor ve bikarbonat benzeri elektrolitler ile beraber fonksiyon gören pozitif elektrik yüklü bir moleküldür.

Sodyum, tüm vücuttaki sıvılarında bulunduğu ve en yüksek konsantrasyonuna da hücre dışı kanda görülür. Burada hücredışı sodyum ve tüm vücut sıvısı böbrekler tarafından düzenlenir. Diyetler de sofra tuzuyla ve az bir miktarını da yiyeceklerden karşılarız. Çoğu insan bu tuz miktarını yeterince tüketir. Vücut gerekli miktarını kullanır ve kalanını idrar ile atar. Böbrekler ise sodyum konsantrasyonunu oldukça dar bir aralıkta tutar.

Su kayıplarını önleyen bir hormon olan ADH yani antidiüretik hormon üretir. Susuzluk hissini kontrol etmektedir. Tüm bunlar sistemler normal çalışması durumunda sorun yoktur. Ancak birinde oluşabilecek herhangi bir sorun ekseriyetle anormal kan düzeylerine sebep olabilmektedir. Kanda sodyum seviyesi değiştiği anda vücuttaki su içeriği de değişir. Bu ise bazı sorunlar oluşmasında etkili olur.

Test İçin Numune Toplama Nasıl Yapılır?

Test için numune toplama nasıl yapılır? Kol damarlarından iğne ile kan alınır ve bu kan numune olarak kullanılır. Ayrıca bazı durumlarda ise idrar numunesi gerekebilmektedir. Bunun için doktorunuz gerekli olana yapacaktır.

Kemik İliği Aspirasyonu ve Biyopsisinde Numune Kalitesini Yükseltmek İçin Herhangi Bir Hazırlık Yapılması Gerekir Mi?

Kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisinde numune kalitesini yükseltmek için herhangi bir ön hazırlık yapılması gerekmemektedir.

Sık Sorulan Sorular

Nasıl Kullanılmaktadır?

Nasıl kullanılmaktadır? Bazı hastalıklar ile alakalı hipernatremi veya hiponatremiyi belirlemekte amacıyla kullanılabilmektedir. Bunlar çoğunlukla ödem, dehidratasyon olarak söylemek mümkündür. Bu testi doktorunuz elektrolit dengesizliği araştırmasında diğer elektrolitler ile birlikte talep edebilir. Genel olarak bu test ile sodyum fazlalığını veya eksikliğine bağlı olup olmadığını belirlemek için talep edilir:

• Akciğer
• Beyin
• Karaciğer
• Böbrek
• Kalp
• Böbrek üstü bezleri ya da tiroidi tutan hastalık ya da bozuklukları
• Elektrolit dengesizliği olan hastaları izlemek

Anormal sodyum düzeyine sahip olan kişiler sıklıkla idrar sodyum düzeyleri test edilir.

Ne Zaman Talep Edilir?

Ne zaman talep edilir? Bu test çoğunlukla rutin laboratuvar değerlendirilmelerinin bir bölümü olarak talep edilir. Kalp yetmezliği, yüksek kan basıncı, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı gibi belli başlı bazı problemlerin tedavisini takip etmek amacı ile genellikle elektrolit paneli ve metabolik paneller de tercih edilebilmektedir. Çıkan çeşitli bulgular halinde sodyum testi talep edilir. Zihin bulanıklığı, zayıflama ve uyuşukluk, susuzluk hissi, idrar miktarında azalma, ajitasyon ve kan seğirmeleri gibi bulgular neticesinde sodyum testi istenir.

Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?

Test sonuçları ne anlama gelir? Kişilerde rastlanılan kan sodyum düşüklüğü genel olarak çok fazla sodyum kaybı sonucunu gösterebilmektedir. Ender de olsa yiyecek ve sıvılarda tuz olmaması durumlarında hiponatrami olabilmektedir. Eğer sodyum düzeyi hızla düşerse kişi kendini yorun, güçsüz hisseder. Hatta zihin bulanıklığı, koma gibi ağır olgulara da varabilir.

Sodyum seviyesi yavaş düştüğü takdirde herhangi bir belirtiye rastlamayabilirsiniz. Herhangi bir hastalık belirtisi olmasa da düzenli olarak sodyum düzeylerinin kontrol edilmesi yararlı olacaktır.

Kalp yetmezliği, çok fazla su tüketimi, siroz gibi olgularda ise su artışına bağlı olabilmektedir. Beyin ve akciğeri ilgilendiren hastalıklar birden fazla kanser tipi ve çeşitli ilaçlar vücudun oldukça fazla ADH üretmesine neden olabilir.

Vücut normalden fazla sodyum kaybederse idrar sodyum düzeyleri yükselebilir. Böyle bir durumda kan düzeyi azabilir veya normal olabilir. Eğer kan sodyum düzeyi yetersiz alım sonucu düşerse idrar sodyum konsantrasyonu da düşer. Eğer ki idrar azalmış sodyum düzeyleri elde edilirse dehisratasyon, karaciğer hastalığı, nefrotik sendrom veya konjestif kalp yetmezliği belirtilerine rastlanabilir. Aksi bir durum olup idrar sodyum düzeylerinde artış olursa Addison hastalığı veya diüretik kullanıma işaret edebilir.

Öğrenmem Gereken Başka Detay Var Mı?

Öğrenmem gereken başka detay var mı sorusuna yanıt olarak korikosteroidler, anabolik steroidler, doğum kontrol hapları, laksatifler, öksürük ilaçları sodyum düzeylerinde artışa neden olabildiği gibi karbamazepin, diüretikler, trisiklik antidepresanlar sodyum düzeyinde azalma olabilir.

Diyetle Ne Kadar Tuz Tüketilmelidir?

Diyetle ne kadar tuz tüketilmelidir? Erişkinler günlük 2400 mg’dan az olarak sodyum tüketmesi önerilmektedir. Çorba, peynir, kraker gibi besinlerde işlendiği sırada tuz eklendiği için diyette yer alır. Tuz alma duyusu sonradan kazanılan ve geri dönüşü olan bir durumdur. Daha az tuz tüketiminde tuz tercihi azalacaktır.

Yüksek Ya Da Düşük Sodyum Düzeyleri Sebebiyle Risk Altında Olan Özel Bir Kesim Var Mıdır?

Belli durumlar sodyum düzeyini değiştirebildiği için dikkatli olmakta yarar vardır. Örneğin diüretik kullanımı, dehidratasyon, nörolojik bozukluk gibi olgularda sodyum düzeyleri yükselebilir. Aşırı terleme, ishal, yanıklar gibi olgularda ise kan sodyum düzeyi azalabilir.