İçindekiler
Serbest PSA, prostat spesifik antijen testi olarak da adlandırılan bir testtir. Test, hastanın prostat kanseri riskini belirlemede kullanılmaktadır.
Prostat enfeksiyonu ya da kanseri gibi durumlarda doktorun tanı koymasına yardımcı olmak amacıyla uygulanmaktadır. Kandaki serbest prostat spesifik antijen seviyesi ölçülmektedir.
Serbest PSA testinin tanı ve sonuçlarının doğrulanması amacıyla genellikle daha başka PSA testlerinden de yararlanılmaktadır.
Doktorlar prostat kanserinden şüphelenirlerse önce serbest PSA testi, ardından prostat biyopsisi isteyebilirler. Fakat kimi durumlarda serbest PSA ile birlikte biyopsi de gerekebilir.
Serbest PSA ile Total PSA Arasındaki Fark Nedir?
Serbest PSA ile Total PSA Arasındaki Fark Nedir sorusuna karşılık prostat spesifik antijen daha çok prostat dokusunda yapılan bir protein olmaktadır.
Her sperm boşaltımında biraz PSA kan dolaşımına dahil olur. Bu boşalmadaki PSA döllenme esnasında fallop tüplerine sperm taşınmasını pratikleştirir.
Kanda yer alan PSA’nın iki temel durumu bulunmaktadır. Başka bir proteine bağlanması ya da serbestçe gezinmesi durumunda karşılaşılabilir. Hem serbest PSA hem de total PSA testlerinde kandaki PSA seviyesi ölçülür.
Sonuçlar da doktorun prostat kanseri ya da prostat iltihabı gibi sorunları tespit etmesinde faydalıdır.
Total PSA testi kanın plazma bölümünde yer alan proteinlere bağlı PSA’ları ölçmeye yardımcıdır. Yine serbest dolaşan PSA’ları ölçmede kullanılır. Yine serbest PSA testi kanda serbest dolaşan, bir proteine bağlı olmayan PSA miktarını ölçmeye de yardımcı olur.
Her iki testte de prostata dair durumların tespiti yapılabilir. Serbest PSA’nın total PSA’ya oranı azaldıkça kişinin prostat kanseri riski yükselir. Dolayısıyla serbest PSA artışı ve total PSA azalışı kanser riskini artırır.
Serbest PSA Testinin Anlamı
Serbest PSA testinin anlamı kullanımına bağlıdır. Genellikle bu test, bir total PSA testinin ardından doktorun kanser durumunu belirlemede, tedavinin nasıl gelişme kaydettiğini tespit etmek için uygulanır.
Serbest PSA testi için analiz gerçekleştirebilmek için kan örneği laboratuvara gönderilir. Test, genellikle prostat biyopsi öncesinde tanıyı öngörmek amaçlı tercih edilir. PSA testini kullanmanın ise bazı sakıncaları bulunmaktadır. Yanlış sonuçlara rastlanabilir.
Kimi durumlarda test sonuçlarının normal olması prostat kanseri olmadığı manasına da gelmez. PSA seviyesi kanseri göstermese de kişi yine de prostat kanseri olabilir. Kanser olmaksızın da serbest PSA test sonucu yüksek çıkabilir.
Sonuçların farklı çıkma ihtimalinden dolayı serbest PSA testi genellikle bütün teşhisin bir bölümü olarak değerlendirilir. Sonuçların net olmaması halinde birçok doktor tanıyı koymak için ek testlerle birlikte biyopsi talep edebilir.
Hem Serbest PSA hem de Total PSA Testine Gerek Var Mı?
Hem serbest PSA hem de total PSA testine gerek var mı? Serbest PSA testi ve total PSA testi çoğu kez birlikte talep edilir bu sayede serbest PSA’nın total PSA’ya oranı belirlenebilir.
PSA Test Sonuçlarının Anlamı
PSA test sonuçlarının anlamı sonuçların normalden yüksek olması halinde kişide prostat kanseri olabileceği yönündedir. Dolayısıyla serbest PSA oranı arttıkça prostat kanseri riski de artar.
Total PSA için normal değerler şöyledir:
· 49 ve altı yaşta: 0.0 - 2.5 ng / mL
· 50 ile 59 yaşta: 0.0 - 3.5 ng / mL
· 60 ile 69 yaşta: 0.0 - 4.5 ng / mL
· 70 ve üzeri yaşta: 0.0 - 6.5 ng / mL
Anormal PSA Değerleri İçin Diğer Etkenler
Anormal PSA değerleri için diğer etkenler kişinin yaşı, etnik kökeni, prostat yoğunluğu gibi durumlardır. Doktor bunları da göz önünde bulundurur. Yine prostat kanseri tedavisi görenlerde de PSA seviyesi takip edilir. Artış hızı artarsa o prostatın tekrarladığına yorulabilir.
PSA Seviyesini Etkileyen Diğer Etkenler
PSA seviyesini etkileyen diğer etkenler şunlar olmaktadır:
· Rektal muayene
· Boşalma
· İdrar yolu enfeksiyonları
· Anal seks
· Prostatta iltihap
· Prostat ameliyatı
· At binme, bisiklete binme gibi durumlarda prostatın darbe alması
· İyi huylu prostat büyümesi ve tedavi ilaçları.
Serbest PSA ya da Prostat Biyopsisi
Serbest PSA ya da prostat biyopsisi kimi durumlarda yapılmayarak daha hızlı ve ucuz işlemlere başvurulabilir. Mesela kan testi yapılabilir. Doğru sonuç içinde genellikle serbest PSA testiyle biyopsi beraber yapılır. Satem Mobil Sağlık olarak uzman ekibimiz ve güçlü altyapımızla gereken testleri başarıyla yapıyoruz.