Retikülosit Sayımı

Retikülosit sayımı, kemik iliği tarafından üretilen kan hücrelerinin olgunlaşmamış genç halinin sayımıdır. Kemik iliği, kırmızı kan hücrelerini ya da diğer adıyla eritrositleri üretir. Eritrositlerin üretiminde gelişim aşamaları bulunur. Gelişim aşamalarından birisinin adı retikülosit dönemidir. Bu dönemdeki retikülosit kan hücreleri olgunlaşmamış genç durumdadır. Retikülositler yaklaşık 2 gün kadar kemik iliğinde bekledikten sonra kırmızı kan hücresine dönüşüp kana karışırlar.

Kırmızı kan hücreleri, vücuttaki oksijenin taşınmasında görev alır. Oksijen akciğerden alınıp vücudun her noktasına iletilir. Retikülosit sayımı, kırmızı kan hücrelerinin durumunu ortaya koyar. Kan hücreleri sayısında herhangi bir anormallik varsa bu durum anemi, kemik iliği, böbrek rahatsızlıkları ya da karaciğer bozukluğuna işaret edebilir.

Retikülosit Sayımı Ne için Yapılır?

Retikülosit sayımı temelde üç şey için yapılır:

• Teşhis: Retikülusit sayımıyla kemik iliğinin kan hücresi üretme potansiyeli teşhis edilir.
• Tanı: Teşhisten sonra özellikle anemi rahatsızlıkların tanı koymak için retikülosit sayımından faydalanılır. Retikülosit sayımı, anemi rahatsızlığının neden kaynaklandığını belirtebilir. Anemi; demir eşikliği, kronik rahatsızlıklar, vitamin bozukluğu gibi farklı sebeplerden ortaya çıkar.
• Tedavi: Retikülosit sayımı, tek başına tedavi unsuru değildir; zaten sayım, yalnızca bir testtir. Buna rağmen retikülosit sayımı sayesinde kemik iliği ya da anemi tedavilerinin vücuttaki karşılığı öğrenilebilir. Düzenli yapılan testlerle hastanın gelişimi takip edilmiş olur.

Üç durumun kendi içinde genişletilmesi mümkündür. Örneğin, yakın zamanda cerrahi operasyon geçirmiş birisinin ya da bazı semptomları sergileyen kişilerin retikülosit sayımı yaptırması istenebilir. Yorgunluk, nefes darlığı, güçsüzlük, ellerde ve ayaklarda geçmeyen üşüme gibi şikayetler anemi rahatsızlığının belirtisi olabilir. Bu tip şikayetler nedeniyle ‘’teşhis ve tanı’’ için retikülosit sayımı yapılır.

Retikülosit Sayımı Nasıl Yapılır?

• Hastadan sayım testi için kan örneği alınır. Kan örneği herhangi bir damar yolundan alınabilir. Yeni doğmuş bebeklerdeki kan alımları topuklarından yapılır.
• Kan örneği alındıktan sonra mikroskobik ortamda retikülosit boyama testiyle kanın incelenmesine başlanır.

Retikülosit boyama işleminin yapılışı:

• Alınan kan örneğinden 1cc kadar miktarın üzerinde retikülosit boya damlatılır.
• Damlatılan boyanın homojen dağıtımı önemlidir. Periferik yayma yapılır.
• Test sırasında hastanın hemogram bilgileri göz önünde bulundurulur.
• Sonuçlar, immersiyon objektifiyle incelenir.
• Öncelinle alandaki eritrosit sayısı öğrenilir.
• Sonra retikülosit sayısının varlığı hesaplanıp ortalama alınır.

Retikülosit sayımı öncesinde herhangi bir hazırlık yapmanıza gerek yoktur. Basit ve kolay bir işlemdir. Testin ister yetişkin ister bebek olan herhangi bir riski bulunmaz. Yetişkinlerde damar yoluna bağlı olarak geçici morarmalar gözükebilir. Bu tip morarmalar genellikle birkaç gün içinde tamamen yok olur.

Retikülosit Testinin Sonuçları Neyi İfade Eder?

Retikülosit testinin sonuçları üç ayrı bileşene sahiptir:

• Retikülosit Yüzdesi: Kandaki kırmızı kan hücrelerine nispeten retikülositlerin yüzdesini ifade eder. Sağlıklı yetişkin bireylerdeki oran %0,5 ila %2 arasında değişir.
• Retikülosit Sayısı: Kandaki retikülositlerin sayısıdır. Yetişkin sağlıklı bireylerde ortalama olarak 25.000 ila 75.000/mm3 arasında değişiklik gösterir.
• Retikülosit İndeksi: Kemik iliğinin kırmızı kan hücreleri üretme potansiyeliyle retikülositlerin olgunlaşma hızını belirler. Retikülosit indeksi, retikülositlerin sayısı ve kan hacmi gibi değerlere bağlı hesaplanır.

Mevcut bileşenler testin sonuçlarını değerlendirmede bir arada kullanılır. Test sonuçlarına göre hastanın durumu hakkında bilgi alınabilir. Testin genel olarak verdiğini sonuçlar:

• Anemi: Retikülosit sayısı düşük olduğunda kemik iliği yeterli miktarda kan hücresi üretmiyordur. Buna bağlı olarak aneminin farklı türleri bulunur: demir eksikliği, vitamin bozukluğu, genetik faktörler… Retikülosit testiyle anemi ortaya konabileceği gibi aneminin sebepleri de belirlenebilir.
• Hemolitik Anemi: Anemi türleri arasında yer alan hemolitik rahatsızlık, retikülositlerin sayıca fazla olmasından kaynaklanır.
• Aplastik Anemi: Kemik iliğinde yeterli kan hücresi oluşmadığında ortaya çıkar.

Aneminin farklı türleri vardır ve bu türler retikülosit testiyle ortaya çıkabilir. Testin ortaya çıkardığı diğer rahatsızlıklar arasında karaciğer, böbrek sorunları da sayılabilir.

Test sonuçları bazı değişkenlere bağlı olarak farklılaşır. Kullanılan ilaçlar, yan etki yaparak retikülositlerin sayısını etkileyebilir. Bunun yanında yakın zamanda kan verildiği takdirde kımızı kan hücrelerindeki artış teste yansır. Bu yüzden hastanın son zamanlarda nerede, nasıl yaşadığı mühimdir.

Retikülosit Sayımı Yaptırmak Gerekir mi?

Sağlıklı bireyin retikülosit sayımı yaptırmasına gerek yoktur; fakat genetik faktörler anemi rahatsızlığına yatkınlığı belirtiyorsa ya da belirli semptomlar ortaya çıkmış ise testin yaptırılması gerekir.