Plevra Periton Sıvısında Hücre Sayımı

Plevra periton sıvısında hücre sayımı plevra periton sıvısındaki hücrelerin sayısının belirlenme işlemidir. Normal olarak, plevra periton sıvısında çok az sayıda hücre bulunurken enfeksiyon veya diğer patolojik durumlarda hücre sayısı artabilir.

Plevral Sıvı Nedir?

Plevral sıvı, plevraların yani göğüs boşluğundaki iki zarın arasında bulunur. Bu zarlar, paryetal plevra ve viseral plevra olarak adlandırılır. Bu sıvı, plevraların birbirine sürtünmesini önler. Böylece solunum sırasında plevralar arasındaki sürtünme ve aşınma minimize edilir.

Kan damarlarındaki plazma, paryetal plevra membranları arasında bulunan kapiller aracılığıyla plevral boşluğa sızar ve sıvı burada birikir. Viseral plevra, akciğer yüzeyini kaplar ve burada bulunan lenfatik damarlar, plevral sıvısını emerek lenfatik sistem tarafından atılmasını sağlar.

Plevral Efüzyon Nedir?

Göğüs boşluğu içinde yer alan plevral boşluğa biriken fazla sıvıdır. Normal şartlarda plevral boşlukta çok az miktarda sıvı bulunur ve bu sıvı, plevral zarların birbirine sürtünmesini önleyerek solunum sırasında akciğerlerin rahat hareket etmesini sağlar. Sıvının teşhiste görülebilmesi için 250-500 ml gibi bir aralıkta olması gerekir.

Plevral Efüzyon Transüda Mı Eksüda Mı?

Plevral efüzyon transüda mı eksüda mı diye sorarak başladığımızda, ilk olarak transüdanın neden kaynaklandığını belirtelim. Transüda kan damarlarından sızan sıvıdır ve sıvı birikmesinin nedeni kalp, karaciğer veya böbrek hastalıkları gibi sistemik nedenlerdir. Bu durumda, plevral efüzyonun sıvı bileşimi daha az protein, düşük LDH (laktat dehidrogenaz) olabilir.

Transüda efüzyonları genellikle sistemik nedenlere bağlı olarak meydana gelir. Şu hastalıklarla bağlantılıdır:

·        Kalp yetmezliği

·        Karaciğer sirozu

·        Nefrotik sendrom (böbrek hastalığı)

·        Peritoneal dializ (karın boşluğundaki sıvıların süzülmesi)

·        Hipotiroidizm (tiroid bezinin az çalışması)

·        Akut ve kronik pulmoner emboli (akciğer damarlarının tıkanması)

·        Vena cava superior obstrüksiyonu

·        Mezotelyoma (akciğer zarı kanseri)

Eksüda ise plevral boşluğunun enfeksiyonudur. Eksüda plevral efüzyonunda, sıvı bileşimi daha yüksek protein, yüksek LDH ve yüksek yoğunlukta olabilir. Kanser veya inflamatuar hastalıklara bağlı olarak görülebilir.

Eksüda efüzyonları genellikle lokal nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Şu hastalıklarla bağlantılıdır:

·        Pnömoni (akciğer enfeksiyonu)

·        Akciğer kanseri

·        Mesotelyoma (akciğer zarı kanseri)

·        Romatoid artrit ve diğer romatizmal hastalıklar

·        Sistemik lupus eritematozus (SLE)

·        Travma veya cerrahi sonrası (örneğin kalp ameliyatı)

·        Kan pıhtısı veya emboli (akciğer damarlarının tıkanması)

Plevral efüzyonun transüda veya eksüda olup olmadığının belirlenmesi için sıvı örneklerinin incelenmesi gerekir.

Plevral Efüzyonun Değerlendirilmesi

Plevral efüzyonun değerlendirilmesi için aşağıdaki değerlere bakılmalıdır:

• Glukoz konsantrasyonu

• Protein kansantrasyonu

• Laktat dehidrogenaz (LDH)

• Mikrobiyolojik kültür

• Sıvıdaki hücre sayısı

• Hematokrit

• pH.

Transüda - Eksüda Ayrımı

Transüda - eksüda ayrımı plevral sıvıdaki protein seviyesi ve sıvıda bulunan diğer bileşenlerin analizi yoluyla belirlenir. Protein seviyesi 25 g/L altında olduğunda transüda lehine bir bulgudur. Bununla beraber bu seviye, 35 g/L’den büyük ise eksüda lehine bir bulgu olarak değerlendirilir. Plevral efüzyonunun nedeni genellikle kalp yetmezliği, karaciğer sirozu veya böbrek yetmezliğidir. Bu hastalıkların teşhisinde Light’s kriterlerine göre değerlendirme yapılır.

Plevral Sıvının Görünümü

Plevral sıvının görünümü plevral efüzyonun nedeni hakkında bazı ipuçları verebilir. Plevral sıvı genellikle şeffaf ve hafif sarı renkte olmalıdır. Ancak bazı durumlarda bu sıvının görünümü değişebilir. Koyu kırmızı veya kahverengi bir renge sahip olabilir ve bu, kanama nedeniyle oluşabilir. Bu, Hemorajik plevral sıvıdır. Malignite, travma, pulmoner emboli gibi rahatsızlıklarda görülür. Siyah olduğunda metastatik karsinom veya melanomaya bağlı masif kanamayı takiben görülebilir. Süt benzeri beyaz renkte olabilir. Şilotoraks görülebilir. Özefagus rüptürü, sıvıda gıda parçaları olduğunda görülür.

Plevral Sıvının (Eksüda) Biyokimyasal Analizi

Plevral sıvının (eksüda) biyokimyasal analizi plevral effüzyon nedeninin teşhisinde ve yönetiminde yardımcı olabilecek önemli bilgiler sağlayabilir. Ölçülen bazı önemli parametreler şunlardır:

·        Hücre sayımı: Enfeksiyon veya diğer patolojik durumlarda hücre sayısı artabilir.

·        pH: Düşük pH seviyeleri, plevral sıvısının iltihaplanma veya enfeksiyon nedeniyle olduğunu gösterebilir.

·        Glukoz: Düşük glukoz düzeyleri, plevral sıvısının bazı kanserler veya iltihaplanma nedeniyle olduğunu gösterirken yüksek glukoz düzeyleri, karaciğer hastalığı veya diyabet gibi durumlarla ilişkili olabilir.

·        LDH düzeyi: Hücre hasarını gösterebilir ve yüksek seviyeler kanser, akciğer enfeksiyonları veya akciğer yaralanmaları gibi ciddi durumlara işaret edebilir.

Diğer Tetkikler

Plevral sıvının diğer tetkikleri arasında şunlar yer alır:

·        Sitoloji

·        Amilaz

·        Adenozin deaminaz (ADA)

·        Trigliserid

·        C-Reaktif Protein (CRP)

·        ProkalsitoninNT-proBNP.