İş Sağlığı ve Güvenliği Ne İş Yapar?

İş Sağlığı ve Güvenliği Ne İş Yapar?

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG), çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal sağlığını korumayı amaçlayan, iş yerinde güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak için yapılan sistematik çalışmalar bütünüdür. Bu kavram, iş yerlerinde oluşabilecek kazaları, meslek hastalıklarını ve diğer olumsuz durumları önlemeye yönelik önleyici ve koruyucu uygulamaları kapsar. İş Sağlığı ve Güvenliği, hem çalışanların sağlığını korumayı hem de işletmelerin verimliliğini artırmayı hedefler.

İş Sağlığı ve Güvenliği’nin Tanımı ve Amaçları

İş Sağlığı ve Güvenliği, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda şu şekilde tanımlanmıştır: "Çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak amacıyla iş yerindeki riskleri belirleyip önlemek ve çalışma koşullarını iyileştirmek için yapılan sistemli çalışmalar."

Bu kapsamda, İSG’nin temel amaçları şunlardır:

1. Çalışan Sağlığını Korumak: Çalışanların iş ortamında fiziksel, kimyasal, biyolojik veya ergonomik risklere maruz kalmasını önlemek.

2. İş Kazalarını Önlemek: İş yerinde olası kazaların önüne geçmek ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak.

3. Meslek Hastalıklarını Azaltmak: İş kaynaklı hastalıkların oluşumunu önleyerek çalışanların uzun vadeli sağlığını korumak.

4. Verimliliği Artırmak: Güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlayarak çalışanların motivasyonunu artırmak ve işletme verimliliğini yükseltmek.

İş Sağlığı ve Güvenliği’nin Görev ve Faaliyetleri

İş Sağlığı ve Güvenliği, birçok farklı görev ve faaliyetle iş yerindeki riskleri kontrol altına alır ve düzenli bir çalışma ortamı oluşturur. İSG’nin temel işlevleri şu şekilde sıralanabilir:

1. Risk Değerlendirme ve Analiz:
   İş yerinde çalışanların karşılaşabileceği tüm riskler tanımlanır, bu risklerin tehlike boyutları analiz edilir ve bu tehlikeleri önlemek için çözüm önerileri geliştirilir.

2. Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları:
   Çalışanlara iş güvenliği, acil durum yönetimi, ilk yardım ve kişisel koruyucu ekipman kullanımı gibi konularda eğitimler verilir. Bu sayede çalışanların güvenlik farkındalığı artırılır.

3. Kaza Önleme ve Acil Durum Yönetimi:
   İş yerlerinde yangın, patlama, doğal afet gibi acil durumlar için planlar hazırlanır. Bu planlar doğrultusunda tatbikatlar düzenlenir ve acil müdahale ekipleri oluşturulur.

4. Denetim ve Gözetim:
   İş yerindeki güvenlik tedbirlerinin ve ekipmanların düzenli olarak kontrol edilmesi sağlanır. Güvenlik standartlarına uyulmayan durumlar tespit edilip gerekli önlemler alınır.

5. Mevzuat Uyumunun Sağlanması:
   İş yerinin ulusal iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygunluğunu sağlamak ve bu doğrultuda çalışma ortamını iyileştirmek.

İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmalarının Önemli Alanları

İSG, tüm sektörlerde uygulanabilen bir sistemdir, ancak özellikle yüksek riskli sektörlerde (inşaat, madencilik, sağlık sektörü gibi) hayati bir öneme sahiptir. İş Sağlığı ve Güvenliği’nin temel faaliyet alanları şunlardır:

• Kimyasal Güvenlik: Çalışanların tehlikeli kimyasallara maruz kalmasını önlemek.

• Fiziksel Güvenlik: Gürültü, titreşim, radyasyon gibi fiziksel faktörlerin zararlarını en aza indirmek.

• Ergonomi: Çalışma ortamının çalışanların fizyolojik ve psikolojik özelliklerine uygun hale getirilmesi.

• Biyolojik Güvenlik: Çalışanları mikroorganizmalar ve biyolojik tehlikelerden korumak.

İş Sağlığı ve Güvenliği'nin Yasal Dayanağı

Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamaları, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun, işverenlerin iş yerinde sağlık ve güvenlik tedbirlerini almakla yükümlü olduğunu belirtir. Ayrıca çalışanların da iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyması gerektiğini vurgular.

İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Olmak İçin Gerekenler

İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanı olmak, hem mesleki bilgi birikimi hem de yasal gereklilikleri karşılayan sertifikalara sahip olmayı gerektirir. Bu uzmanlar, iş yerlerinde güvenli çalışma ortamlarını oluşturmak için kritik bir rol üstlenir. Aşağıda, İş Güvenliği Uzmanı olma sürecinin detayları ve bu alandaki sertifikasyon süreci detaylıca ele alınmıştır.

İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur?

İş Güvenliği Uzmanı olmak için belirli bir eğitim sürecini tamamlamak ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenen sınavlarda başarılı olmak gereklidir. Adayların uzmanlık seviyesine göre farklı niteliklere sahip olması beklenir:

1. Eğitim ve Mezuniyet Şartı:
   İş Güvenliği Uzmanı olabilmek için mühendislik, mimarlık, teknik öğretmenlik veya fen/fen-edebiyat fakültelerinin fizik, kimya, biyoloji gibi bölümlerinden mezun olmak gereklidir. Ayrıca, İş Sağlığı ve Güvenliği ön lisans veya lisans bölümü mezunları da bu mesleğe adım atabilir.

2. İSG Kursu ve Sertifika Süreci:
   Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlardan İSG eğitimi alınmalıdır. Eğitim, teorik ve pratik modüllerden oluşur ve belirli saatlik bir programı kapsar. Eğitim sürecini tamamlayan adaylar, yılda iki kez yapılan İSG sınavına girerek uzmanlık belgesi alabilir.

3. Deneyim ve Sınıf İlerlemesi:
   İş Güvenliği Uzmanlığı, C, B ve A sınıfları olmak üzere üç seviyede derecelendirilir. Adaylar, deneyimlerine ve eğitim durumlarına bağlı olarak bu sınıflarda uzmanlık yapabilir. Örneğin, C sınıfından başlayarak ilerleyen uzmanlar, belirli bir çalışma süresi sonunda B ve A sınıflarına geçiş yapabilir.

İş Güvenliği Sertifikası Nasıl Alınır?

İş Güvenliği Sertifikası, adayların İSG uzmanı olarak çalışabilmesi için zorunlu bir belgedir. Bu sertifikayı almak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

1. Yetkili Bir Eğitim Kurumundan Eğitim Almak:
   Eğitim süresi genellikle 180 saat teorik ve 40 saat pratik olmak üzere toplamda 220 saatlik bir programdan oluşur. Eğitim programı, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, risk değerlendirme yöntemleri, acil durum yönetimi gibi konuları içerir.

2. Sertifika Sınavına Girmek:
   ÖSYM tarafından düzenlenen İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı sınavına girilmelidir. Bu sınavda başarılı olabilmek için en az 70 puan alınması gereklidir. Sınavda, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili genel bilgiler ve mevzuat soruları yer alır.

3. Sertifikayı Aktifleştirme:
   Sınavı geçen adaylar, sertifika ücretini yatırdıktan sonra belgelerini alır ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından elektronik sisteme tanımlanır. Bu sertifika, uzmanlık seviyesine göre (C, B veya A sınıfı) geçerlilik süresine sahiptir ve 5 yılda bir yenilenmelidir.

İSG Eğitimleri ve Kursları

Kimler İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Alabilir?

İSG eğitimi alabilmek için mühendislik, mimarlık veya fen bilimleri fakültelerinden mezun olmak gereklidir. Ayrıca, İş Sağlığı ve Güvenliği bölümü mezunları ve teknik öğretmenler de bu eğitimlere katılabilir. Eğitimler, çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği bilinci kazandırmayı ve onları bu alanda uzmanlaştırmayı amaçlar.

Eğitim Süreci: Teorik ve Pratik Eğitimler

İSG eğitimleri, teorik ve pratik olmak üzere iki aşamadan oluşur.

• Teorik Eğitim: İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, risk analizi, iş kazalarının nedenleri ve önlenmesi, yangın güvenliği gibi temel bilgileri içerir.

• Pratik Eğitim: Saha çalışmaları, acil durum tatbikatları ve risk değerlendirme uygulamaları yapılır. Adaylar, bu süreçte öğrendiklerini gerçek iş ortamında deneyimleme fırsatı bulur.

Online ve Yüz Yüze Eğitim Fırsatları

Son yıllarda, İSG eğitimleri hem yüz yüze hem de online olarak sunulmaktadır. Online eğitimler, özellikle çalışan bireyler için esneklik sağlar. Yüz yüze eğitimler ise sahada uygulamalı çalışmalar yapma olanağı sunar ve bu durum öğrencilerin pratik deneyimlerini artırır.

İş Güvenliği Sınıfları

C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

C sınıfı uzmanlık, İSG kariyerine başlamak isteyenler için ilk adımdır. Bu sınıf, az tehlikeli iş yerlerinde görev almayı kapsar. Yeni mezunlar veya İSG sertifikası almış bireyler bu seviyede çalışmaya başlar.

B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

B sınıfı uzmanlık, hem az tehlikeli hem de tehlikeli iş yerlerinde çalışmayı içerir. Bu sınıf, belirli bir süre C sınıfında çalışmış ve deneyim kazanmış uzmanlara verilir. Ayrıca, iş sağlığı ve güvenliği alanında yüksek lisans yapmış bireyler doğrudan B sınıfı sınavına girebilir.

A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

A sınıfı uzmanlık, iş sağlığı ve güvenliğinin en yüksek seviyesidir. A sınıfı uzmanlar, çok tehlikeli iş yerlerinde görev alır. Bu sınıf sertifikasını alabilmek için B sınıfında belirli bir süre çalışmış olmak ve yeterli deneyimi kazanmış olmak gereklidir. A sınıfı uzmanlar, genellikle maden, inşaat ve enerji gibi yüksek riskli sektörlerde çalışır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Maaşları ve Kariyer Olanakları

İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı (İSG Uzmanı) olmak, çalışanların güvenliğini sağlama ve işletmelerde verimli bir çalışma ortamı oluşturma misyonuyla büyük sorumluluk gerektirir. Bu meslek, sağladığı kariyer olanakları ve maaş seviyeleriyle de dikkat çekmektedir. Uzmanların maaşlarını belirleyen çeşitli faktörler ve kariyer yollarında ilerleme olanakları bu başlık altında ele alınmaktadır.

İş Güvenliği Uzmanı Maaşları ve Belirleyici Faktörler

İş Güvenliği Uzmanlarının maaşları, birçok faktörün etkisiyle değişiklik gösterir. Bu faktörlerin başında uzmanlık sınıfı, sektör, deneyim, iş yerinin tehlike sınıfı ve çalışılan bölge gelir. Maaş seviyelerini belirleyen başlıca unsurlar şunlardır:

1. Uzmanlık Sınıfı:
   Uzmanlık sınıfı (C, B, A), maaş seviyesini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. A sınıfı uzmanlar, çok tehlikeli sektörlerde çalıştıkları için genellikle daha yüksek maaş alırlar. Örneğin:

• C Sınıfı Uzmanlar: Az tehlikeli iş yerlerinde görev alır ve başlangıç maaşları genellikle sektöre bağlı olarak değişmekle birlikte 15.000 - 20.000 TL arasında olabilir.

• B Sınıfı Uzmanlar: Tehlikeli iş yerlerinde görev alır ve maaşları 20.000 - 30.000 TL arasında değişir.

• A Sınıfı Uzmanlar: Çok tehlikeli iş yerlerinde çalışır ve maaş seviyeleri genellikle 30.000 TL ve üzerindedir.

Sertifikalar, Deneyim ve Tehlike Sınıflarına Göre Kariyer Yolları

İş Güvenliği Uzmanlarının kariyer gelişimi, aldıkları sertifikalar, sektördeki deneyimleri ve çalıştıkları tehlike sınıflarına göre şekillenir. Bu unsurlar uzmanların hem mesleki yetkinliklerini hem de maaş seviyelerini doğrudan etkiler.

1. Sertifikalar ve İlerleme Olanakları:
   İş Güvenliği Uzmanları, C sınıfından başlayarak kariyerlerini B ve A sınıfına kadar ilerletebilir. Bu süreçte alınan sertifikalar ve geçilen sınavlar, kariyer basamaklarını yükseltmek için zorunludur.

• C Sınıfı Sertifika: Az tehlikeli iş yerlerinde çalışmak için başlangıç seviyesidir.

• B Sınıfı Sertifika: C sınıfında belirli bir süre çalıştıktan sonra alınabilir. Tehlikeli iş yerlerinde çalışmayı sağlar.

• A Sınıfı Sertifika: En yüksek seviyedir ve çok tehlikeli iş yerlerinde çalışmak için gereklidir. Bu sertifikayı alabilmek için B sınıfında en az 3 yıl deneyim kazanılması veya ilgili bir yüksek lisans programı tamamlanmış olması gereklidir.