İçindekiler
Göz muayenesi hastaların gözleriyle alakalı şikayetlerinde rahatsızlıklarının tespitini yapmak için hekim tarafından uygulanan, çeşitli prosedürlerdir. Hastaya öncelikle genel göz muayenesi yapılır ve genel göz muayenesi yapılmadan herhangi bir sorun olup olmadığı, varsa sorunun ne olduğu tespit edilemez.
Göz Muayenesi Nedir?
Göz muayenesi nedir sorusuna karşılık, gözün birden fazla unsurunun detaylı biçimde hekim tarafından incelenmesine göz muayenesi denir. Kapsamlı bir göz muayenesi 30 dakika kadar sürer. Muayene esnasında damla kullanılır ve bununla göz dibine bakılır. Ayrıca çeşitli göz testi uygulamaları yapılarak gözde herhangi bir görme kusuru olup olmadığı tespit edilebilir.
Gözlerde pek çok farklı bölüm yer alır ve bu bölümlerde yüzlerce, binlerce hastalık oluşabilir. Bu nedenle ayrıntılı göz muayenesi yapılarak sorunlar tespit edilebilir.
Günümüzde göz testleri, ekipmanları ve araçları konusunda büyük gelişme kaydedilmiştir. Bu sayede pek çok sorun tespit edilebilmekte, gerekli tedavi süreçleri başlatılabilmektedir. Ayrıntılı göz muayenesi için olmazsa olmaz ise gelişmiş testlerdir.
Gelişmiş testler için mutlaka donanımlı sağlık merkezlerine müracaat edilmelidir. Satem Mobil Sağlık olarak en gelişmiş göz testlerini kullanıyor, uzman ekibimizle birlikte gerekli muayeneleri başarıyla yapıyoruz.
Göz muayenesi oldukça kapsamlıdır. Genellikle görme düzeyi ölçümüyle başlar ve ardından şunlarla devam eder:
· Kapaklar,
· Konjonktiva,
· Kornea,
· Ön Kamara,
· İris,
· Lens,
· Vitreus,
· Retina,
· Görme Siniri,
· Beyine Uzanan Görme Yolları.
Bütün bu bölgeler göz muayenesi esnasında muayene edilip her bölgenin fonksiyonları ölçülür. Dolayısıyla basit bir gözlük muayenesi gibi görülse de etkili bir göz muayenesinde yüzlerce hastalığın ipucu aranabilir, tanıları konulabilir.
Göz muayenesi ile gözün hem anatomisi değerlendirilir hem de görme ile ilgili fonksiyonlarına bakılır. Bütün bölümlerinin sağlıklı olup olmadığı kontrol edilir ve fonksiyonlarını normal yerine getirip getiremediğine bakılır. Genel olarak bir göz muayenesi aşamaları şunlardan oluşur:
· Görme ölçümü,
· Gözlük muayenesi,
· Ön bölüm muayenesi,
· Göz tansiyonu ölçümü,
· Retina muayenesi,
· Görme siniri muayenesi.
Temel göz muayenesi esnasında genellikle sorun anlaşılır ve soruna yönelik detaylı muayeneye geçilir. Mesela glokom sorunu düşünülürse OCT ile görme siniri ölçümleri ve görme alanı testi gibi testlere başvurulur. Retina problemi olduğu düşünülürse göz anjiyosu ve OCT yapılır. Şaşılık problemi düşünülürse şaşılık testleri gerçekleştirilir. Göz kuruluğu olduğu düşünülürse göz yaşı testleri uygulanır.
Göz muayenesi gözlerinde şikayeti olan hastalarda hemen yapılmak zorundadır. Yine anne ve babasında ciddi göz hastalıkları olan kişilerde de doktor önerisine göre çeşitli sıklıklarda muayene gereklidir. Bununla birlikte herhangi bir şikayeti olmayan kişilerin de düzenli göz muayenesi yaptırmasında fayda vardır. Doğumdan sonraki ilk yıl içinde mutlaka göz muayenesi yapılmalıdır. 3 yaşında, 6-7 yaşlarında yine yapılmalıdır. Herhangi bir şikayet olmasa dahi 10-40 yaş aralığında her 5 yılda bir, 40-50 yaş aralığında her 2 yılda bir, 50 yaş sonrasında ise yılda bir göz muayenesi yapılmalıdır.
Görme Keskinliği Testi
Görme keskinliği testi genel göz muayenesinden sonraki bir diğer aşamadır. Kapsamlı göz muayenesinin ardından ince detaylı görebilme yeteneği ölçülür. Bunun için gittikçe küçülen rakamlardan oluşan bir test kullanılır. En küçük objelerden daha büyük objelere doğru sırayla merkezi görmenin ne derecede olduğu belirlenir. Görme keskinliği testi için en temelde üç fonksiyon ölçümü yapılır:
· Işık ayrımı fonksiyonu,
· Uzaysal ayrım fonksiyonu,
· Kesintili ışık ayrım fonksiyonu.
Oftamolojik Muayene (Göz Kırma Kusurlarının Ölçülmesi)
Oftamolojik muayene (Göz kırma kusurlarının Ölçülmesi) göz numarasını tespit etmeye yarayan otorefraktometre cihazıyla yapılan bir ölçümdür. Bu cihazla gözde oluşan kırma kusuru ölçülür. Kırma kusuru halinde net görememe ortaya çıkar ve gözlük muayenesi yapılır. Hastada bir göz kırma problemi varsa bunun için uygun gözlük numarası belirlenir.
Göz muayenesi dendiğinde çoğu kişinin aklına gelen aslında budur. Uzaktan harfler okutularak başlanır. Böylece hastanın belli bir mesafeden uzağı ne derece gördüğü anlaşılır. Bu muayene öncesinde oto-ref cihazıyla hastanın gözlük numaraları ölçülmüş olur.
Bilgisayarlı göz muayenesi cihazı adı verilen bu cihazla reaksiyon kusuru ölçülmüş olur. Eğer hasta gözlüksüz olarak uzaktaki harflerin hepsini okuyamıyor ise bu sefer gözlük camları denenerek okuyup okuyamadığı tespit edilir ve ikinci aşama, yani gözlük muayenesine geçilir.
Gözlük muayenesi ile miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kusurların değerleri öğrenilir. Fakat bunlar her zaman iyi görmeyi garanti etmez.
Bu nedenle ilk olarak gözde glokom, katarakt, retina hastalığı gibi çeşitli hastalıklar varsa bunların düzeltilmesi gerekir. Aksi taktirde gözlük yalnızca görüntüyü retina tabakasına odaklar. Yani hastalığı olmayan gözdeki ayar bozukluklarını düzenler.
Gözlük muayenesi esnasında hastanın son derece dikkatli olması gerekir. Hekim hastaya doğrudan gözlük vermez. Bunun yerine hastanın deneyerek seçim yapmasını, en iyi hangi gözlükle gördüğünü belirlemesini amaçlar.
Çocuklarda göz kırma kusurlarının ölçülmesi esnasında gözlerdeki uyum yapma yeteneğinin baskılanmaması için gözlere bir damla damlatılır ve bu halde ölçüm gerçekleştirilir. Kullanılan damlalar görmede geçici bulanıklık meydana getirebilir.
Göz Kapağı Muayenesi
Göz kapağı muayenesi sayesinde hekim tarafından göz kapakları, gözyaşı bezleri, göz etrafındaki alanlar ve gözyaşı boşaltım sistemi detaylı biçimde muayene edilir. Göz kapaklarının şekline, hareketine, göz kapakları arasında fark olup olmadığına, rengine bakılır. Yine kapanıp açılma işlevlerinin sağlıklı şekilde yerine getirip getiremedikleri incelenir, herhangi bir kitle bulunup bulunmadığı gibi detaylı kontrol yapılır.
Göz Kasları Muayenesi
Göz kasları muayenesi ile gözün iç kasları ve göz bebeğinin hareketleri incelenir. Gözün içe ve dışa hareketlerini sağlayan çeşitli kaslar vardır. Bunlardan içe hareketi m. Rectus internus, dışa hareketi m. Rectus externus adlı kaslar sağlamaktadır. Bu kasların sağlıklı olup işlevlerini yerine getirip getirmediklerini tespit etmek için göz kasları kontrol edilir. Gözün dış kasları aynı zamanda gözlerin paralel durmasını sağlar. Çift görme ve şaşılık muayenelerinde de göz kasları kontrol edilir.
Göz Tansiyonu Ölçümü
Göz tansiyonu ölçümü ile göz içi basınç kontrol edilir. Bunun için otomatik veya manuel yöntemler kullanılır. Otomatik yöntemlerde bilgisayarla göze temiz hava püskürtülür.
Manuelde ise hastanın göz tansiyon ölçümünü hekimin kendisi yapar. Bu ölçümler özellikle glokom hastalığının erken evrede teşhisinde çok önemlidir.
Her ne kadar göz tansiyonu ölçümünde pek çok farklı cihaz kullanılsa da bunlardan hastaya en uygunu seçilmelidir. Mesela en sık kullanılanlardan birisi halk arasında havalı cihaz olarak adlandırılan air puff tonometre olmaktadır.
Bu cihazla göze hava üflenerek ölçüm yapılmakta, pratik olması nedeniyle öne çıkmaktadır. Ancak özellikle glokom hastalarında, yani göz tansiyonu hastalarında çok güvenilir kabul edilmemektedir.
Biyomikroskopta mavi ışıkla hekimin yaptığı göz tansiyonu ölçümü en güvenilir yöntem kabul edilmektedir. Özellikle glokom hastalarında göz muayenesi esnasında bu yöntemin tercih edilmesi gerekir.
Biomikroskobik Muayene
Biomikroskobik muayene esnasında kornea, iris, lens ve retina tabakasında detaylı inceleme yapılır. Bunun için slit lamb adındaki cihaz kullanılır. Eğer herhangi bir sorun tespit edilirse buna dair bulgular incelenir. Biyomikroskop olmadan göz muayenesi yapmak mümkün değildir. Bunun nedeni biyomikroskop ile çıplak gözle incelenemeyecek dokular büyütülerek çok rahat incelenebilmektedir.
Göz Dibi Muayenesi
Göz dibi muayenesi göz bebeği büyütülerek yapılır ve bunun için damla damlatılır. Muayene ile göz içi lensi ve retina detaylı incelenir. Gözün iç yapısına bu muayene ile bakılır. Muayene ile başta şu hastalıklar saptanabilir:
· Retina dekolmanı
· Glokom
· Hipertansiyon
· Beyin tümörü
· Vücuttaki çeşitli hastalıklara ait belirtiler.
Çocuklarda uygulanan göz dibi muayenesi ile aynı zamanda gizli kalmış görme kusurları tespit edilebilir.
Eğer kişide optik sinir hastalıkları, retina dekolmanı, göz tansiyonu, sarı nokta hastalığı, hipertansif retinopati, diabetik retinopati gibi çeşitli hastalıklar varsa mutlaka göz dibi muayenesi yapılmalıdır. Bunun için farklı yöntemler kullanılabilir.