Evlilik sağlık raporu için gerekli testler evlenecek olan çiftlerin evlenmeden önce sağlık durumlarının kontrol edilmesi amacıyla yapılır. Maksat, çiftlerin sağlıklı bir yuva kurmalarını sağlamaktır ve sağlık sorunları varsa belirlemektir. Ayrıca bu testler, Türk Medeni Kanunu ile yasal zorunluluk olarak talep edilir. Sağlık raporu olmadan evlilik işlemi gerçekleştirilemez. 4271 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 136. maddesine istinaden testleri yaptırmak zorunludur.
Evlilik Öncesi Tarama Nedir Ve Hangi Amaçla Yapılır?
Resmi olarak evlilik için gerekli belgeler arasında evlilik öncesi tarama testlerinin sonucu istenmektedir. Bu sebeple çiftler de düğün hazırlıkları yaparken listenin ilk sıralarına bu taramayı yaptırmayı alırlar. Bu tarama ile amaç, çiftlerin varsa sağlık sorunlarını belirlemektir.
· Çiftlerde genetik hastalık taşıyıcılığı var mı?
· Çiftler cinsel yolla bulaşan herhangi bir hastalık taşıyor mu?
· Çiftler solunum yolu hastalıklarına sahip mi?
Yukarıda sıraladığımız bu ve benzeri soruların cevapları tarama testleri ile ortaya çıkar. Çıkan sonuca göre önlemler alınır ve gerekiyorsa tedavi başlanabilir.
Evlilik Öncesi Tarama Testlerinin Yapılması Neden Önemlidir?
Evlilik öncesi tarama testlerinin yapılması neden önemlidir diye bir soru sorulduğunda, verilecek cevaplardan en dikkat çekeni şudur: Evlenecek olan çiftlerin hayatları boyunca sağlıklı bir yaşam sürmeleri ve bu yuvanın bir aileye dönüşebilmesi için sağlıklı çocuklar dünyaya getirmeleridir.
Testlerin pek çok önemli yanı vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
· Çiftlerin kan grubu belirli olmadığında veya kan grubu uyumsuzluğu var mı diye kan grubu analizine ve hemograma bakılır. Rh uygunsuzluğu olan bir çiftte bebeğin bu uygunsuzluğu taşıması engellenebilir.
· Anne-babadan çocuklara geçen kansızlık hastalığı olan Akdeniz anemisi yani Talasemi ve orak hücreli anemi tespit edilir. Bu hastalık evlenmeye engel değildir. Tarama testleriyle tespiti önemlidir. Çünkü gerek ülkemizde akraba evlilikleri yapılması gerekse bu hastalıkların yalnız genetik faktörler sebebiyle çocuklara geçebilmesi, hastalık riskinin belirlenmesini gerekli kılmıştır.
· Karaciğer enfeksiyonlarına neden olan ve tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açan Hepatit B ve C testleri, vücutta bu virüslerin varlığını tespit eder ve enfekte olup olmadığınızı belirler. Hayatî tehlike oluşturan bu hastalıklar, kişide herhangi bir belirti vermeyebilir. Hatta senelerce bu hastalığı taşıyanlar farkına bile varmamış olabilir. Sessiz kaldığı için farkına varmadan kanla, cinsel yolla ve vücut sıvılarıyla karşı tarafa taşınabilirler. Bu sebeple evlilik öncesi analiz edilmesi gerekir.
· HIV virüsü, bağışıklığı zayıflatır ve tedavi edilmediğinde AIDS’e yol açabilir. Bu sebeple yapılan HIV testi, virüsün varlığını belirlemek için önemlidir.
· Frengi testi yani Sifilis, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır ve erken teşhis edilmediğinde sağlık sorunlarına yol açabilir. Evlenmeden önce tespit edildiğinde müstakbel eşe bulaşmadan tedavisi yapılmış olur. Kadında tespit edilip tedavi edilmesi sayesinde, hastalığın bebeğe geçme riskinin önüne geçilmiş olur.
Yasal Olarak Yapılması Zorunlu Testler Nelerdir?
Yasal olarak yapılması zorunlu testler şöyle sıralanabilir:
· Anti HIV testi ile HIV enfeksiyonları (AIDS) tespit edilir.
· HbsAg testi ile Hepatit B taraması yapılır.
· Anti HCV testi ile Hepatit C taraması yapılır.
· VDRL testi ile Sifilis (Frengi) belirlenir.
· Tam Kan Sayımı (Hemogram) ve Kan Grubu Analizi testleri ile kan uyuşmazlığı ve kan grubu belirlenir.
· Hemoglobin Elektroforezi testi ile Talasemi (Akdeniz Anemisi) anlaşılır.
HIV / AIDS Testi Nedir?
HIV / AIDS testi nedir diye sorduğumuzda ilk olarak bu hastalığın nasıl bir virüs olduğunu açıklamak gerekir. HIV virüsü, insanın bağışıklık sistemini hedef alır. Eğer bağışıklık sistemini yıkarsa AIDS hastalığına neden olur. AIDS de HIV tedavi yapılmadığında ölümcül olabilir. Ayrıca bulaşıcıdır.
HIV virüsü kan, vajinal sıvı, sperm sıvısı ve anal salgılar aracılığıyla bulaşabilir. Yani cinsel temasla, ortak olarak kullanılan enjeksiyon ekipmanları yoluyla, hamilelik ve doğum esnasında anneden bebeğe bulaş ile olabilir. Bu üç yoldan en fazla bulaşın görüldüğü korunmasız cinsel ilişkidir. Erkekten kadına, kadından erkeğe veya erkekten erkeğe, kadından kadına bulaşabilir. Cinsel ilişki sırasında anüs mukozasından, hatta o kısımda zedelenmiş bir doku varsa, mesela çatlak varsa virüs vücuda bulaşabilir.
HIV’e sahip olan bazı insanlar hiçbir semptom göstermeden yaşamlarına devam edebilir. Bazılarında belirtiler aylar sonra ortaya çıkabilir. Tespiti önemlidir. Çünkü hepatit ve diğer enfeksiyonlarla birleşirse hastalığın hızlı ilerlemesine yol açar.
Hepatit B Nedir?
Hepatit B nedir diye sorduğumuzda, HBV adı verilen bir virüs olduğunu görürüz. Bu virüs, karaciğere yerleşir. Karaciğerde iltihaplanmaya sebep olur. Kişiler belirtiler ortaya çıkmadan aylarca virüsü taşıyabilir. Bazen hafif belirtilerle kendisini gösterir. Bazen de ciddi karaciğer hasarına yol açmış olarak görülebilir.
Kan ve vücut sıvılarıyla bulaşabilir. Kişiden kişiye yakın temasla bulaşır. Bulaş yolları şöyle olabilir:
· Tükürük
· Ter
· Cinsel organ sıvıları
· Kan.
Deride yara varsa ve bu yara açıksa, hatta çatlak bulunuyorsa hasta kişiyle temas sırasında bunlar risk oluşturur. Ayrıca en yaygın bulaşma cinsel ilişki ile olur. Korumalı bir ilişki sırasında bile bulaş görülür. Çünkü ter ve tükürük sıvıları geçişi sağlar.
Hepatit C Testi Nedir?
Hepatit C testi nedir diye araştırıldığında, öncelikle hastalığın ne olduğu karşımıza çıkar. Karaciğerde enfeksiyona sebep olan Hepatit C virüsü, kan yoluyla bulaşır.
Bazen hiç belirti göstermez bazen belirtileri hafif görülebilir bazen de karaciğerde ciddi komplikasyonlar geliştirebilir. Siroz, karaciğer hasarı ve karaciğer kanseri gibi hastalıklara sebep olabilir. Kronikleşebilir. Yıllar sonra da karaciğer yetmezliğine neden olabilir.
Sifilis - Frengi Testi Nedir?
Sifilis - Frengi testi bu hastalığın teşhisini yapabilmek için yapılan bir testtir. Genellikle cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Ciltte açık yara veya çatlak olduğunda da deriden bulaşabilen bir bakteriyel hastalıktır. Tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir.
Frengi üç evrede oluşur. İlk evrede enfeksiyonun ilk belirtileri görülür. Bunlar ağrısız yaralardır. İkinci evrede döküntüler, ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk, lenf düğümlerinin şişmesi gibi belirtiler fark edilir. Üçüncü evrede artık ciddi komplikasyonlar ortaya çıkar. Enfeksiyon vücudun farklı bölgelerine yayılır. Kalp, kemikler, beyin gibi organlarda hasara sebep olabilir.
Erken teşhis edildiğinde kolaylıkla tedavi edilebilir.
Kan Grubu Analizi Ve Hemogram (Tam Kan Sayımı) Testleri
Kan grubu analizi ve hemogram (tam kan sayımı) testleri pek çok amaçla yapılır. Buradaki ana amaç, kan grubu analizi ile evlenecek çiftler arasında kan uyuşmazlığının olup olmadığını tespit etmektir. Rh uyuşmazlığı en sık rastlanan uyuşmazlık türüdür. Anne Rh negatif, baba Rh pozitif ise kan uyuşmazlığı vardır. Bu durumda çiftin hamilelik sürecinde dikkatli olması ve tedavi uygulaması gerekir.
Hemogram (tam kan sayımı) testi, kan hücrelerinin sayısını ve türünü belirlemek amacıyla yapılır. Pek çok hastalığın teşhisinde bu test kullanılır. Bu test ile beyaz ve kırmızı kan hücreleri, trombosit sayısı ölçülür. Hemoglobin ve hematoktrit seviyeleri belirlenir. Evlenecek olan çiftlerde de bu test ile kansızlık ve kan uyuşmazlığı olup olmadığı anlaşılır.
Akdeniz Anemisi Talasemi (Hemoglobin Elektroforezi) Testi Nedir?
Akdeniz Anemisi Talasemi (Hemoglobin Elektroforezi) testi nedir diye bakıldığında, testin taşıyıcı veya hastalığı olan kişinin tespit edilmesi için yapıldığı görülür.
Akdeniz anemesi, kalıtsaldır. Anne babaların bu genleri çocuklarına aktarması yoluyla ortaya çıkar. Şayet aile geçmişinde bu kan hastalığı olan bir kişi varsa taşıyıcı olup olmadığını öğrenmelidir. Zaten evlilik öncesinde yapılan bu test ile erkenden fark edilir.
Kırmızı kan hücrelerinin daha az üretilmesi Talasemiye sebep olur. Hemoglobin kan hücrelerindeki bir proteindir ve sentezindeki bozukluk bu hastalığa neden olur. Hemoglobin üretimindeki bozukluk, kırmızı kan hücrelerinin normal şekilde üretilmesine engel olur. Bu da vücuda oksijenin yeterince taşınmaması anlamına gelir. Dolayısıyla oksijenin azalması da bazı şikâyetlere neden olur:
· Halsizlik
· Çarpıntı
· Çabuk yorulma
· Gelişim geriliği
· Solukluk.