Bilirubin testi kanınızdaki bilirubin düzeyini ölçmekte
kullanılmaktadır. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasının temel
sürecinin bir yan ürünü olan kahverengi ve sarı bir sıvıdır. Bu madde,
karaciğer tarafından kandan temizlenen önemli bir sindirim sıvısı olan safranın
önemli bir bileşenidir.
Karaciğer hasar görürse,
bilirubin kan dolaşımına sızabilir ve bu da diğer semptomların yanı sıra cilt
ve gözlerin sararmasıyla karakterize edilen sarılığa yol açabilir.
Kan dolaşımında gözlenen
iki bilirubin formu vardır:
·
İndirekt bilirubin ve
·
Direkt bilirubin.
Sağlık durumunun
belirlenmesine yardımcı olmak için bilirubinin her iki formu ve toplam
seviyeleri ölçülür.
Bilirubin Testi Nedir?
Bilirubin testi nedir? Sorusunun yanıtı; kanınızdaki bilirubin
düzeylerini ölçmekte kullanılan bir test olduğudur. Bir sağlık uzmanı
damarınızdan küçük bir kan örneği alır ve analiz etmesi için bir laboratuvara
gönderir. Yüksek veya düşük bilirubin seviyeleri, eski kırmızı kan hücrelerini
parçalama ve temizleme sürecinin bir kısmının doğru çalışmadığını göstermekte
kullanılır.
Bilirubin Testi Neden Yapılır?
Bilirubin testi neden yapılır diye merak ediyorsanız;
·
Sarılık, koyu renkli idrar veya mide ağrısı gibi
belirtileriniz varsa yapılmaktadır. Bunlar hepatit, siroz veya diğer karaciğer
hastalıklarının ya da safra kesesi hastalığının belirtileri olabilirler.
·
Safra kanallarında, karaciğerinizden safra
taşıyan tüplerde tıkanıklık olup olmadığını öğrenmek için.
·
Mevcut bir karaciğer hastalığı veya bozukluğunu
kontrol etmek için.
·
Kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla ilgili
problemlerle ilgili bozuklukları teşhis etmek için.
İndirekt Bilirubin (Ankonjuge Bilirubin) Testi
İndirekt bilirubin (Ankonjuge Bblirubin) testi kanınızdaki
bilirubin miktarını ölçer. Vücudunuz hemoglobini parçaladığında bilirubin
yapmakta karaciğeriniz bu bilirubini vücudunuzdan uzaklaştırmaktadır. Ancak,
indirekt bilirubin suda çözünmediği ve idrara geçmediğinden vücutta yüksek
miktarda bulunması dokulara ulaşmasına sebep olabilmektedir. Bu durumun
ölçülmesi ve gereken tedavinin uygulanması adına sağlık uzmanınız bu testi
isteyecektir.
Direkt Bilirubin (Konjuge Bilirubin) Testi
Direkt bilirubin (Konjuge bilirubin) testi kanınızda veya
idrarınızda bilirubin arar. Kanınızdaki az miktarda bilirubin normaldir.
Sağlıklı yetişkinler her gün 250 ila 350 miligram (mg) bilirubin üretir.
Karaciğerde bilirubin,
vücudunuzun kurtulabileceği bir forma dönüşür. Buna konjuge bilirubin veya
direkt bilirubin denir. Bu bilirubin karaciğerden ince bağırsağa geçer. Çok
küçük bir miktarı böbreklerinize geçer ve idrarınızla atılır. Bu bilirubin
ayrıca idrara kendine özgü sarı rengini verir.
Bu test genellikle hepatit
gibi karaciğer problemlerini veya safra taşı gibi tıkanıklıkları araştırmak
için yapılır.
Total Bilirubin Testi
Total bilirubin testi ise vücuttaki hem direkt hem de indirekt
bilirubin seviyelerini ölçmekte ve kesin bir sonuca varmakta kullanılmaktadır.
Bilirubin Normal Değerleri Nelerdir?
Bilirubin normal değerleri aşağıdaki gibi olmalıdır;
·
Direkt (konjuge olarak da adlandırılır)
bilirubin: 0,3 mg/dL'den az (5,1 µmol/L'den az)
·
Toplam bilirubin: 0,1 ila 1,2 mg/dL (1,71 ila
20,5 µmol/L)
Normal değer aralıkları,
farklı laboratuvarlar arasında biraz farklılık gösterebilir. Bazı
laboratuvarlar farklı ölçümler kullanır veya farklı numuneleri test edebilir.
Bilirubin Yüksekliği Neden Olur?
Bilirubin yüksekliği neden olur? Sorusu bu yönde test sonucu almış
birçok kişi tarafından araştırılmaktadır. Tipik olarak, bilirubin seviyeleri
desilitre başına 0,3 ila 1,0 miligram (mg/dL) arasında bir yere tekabül
etmektedir. 1,2 mg/dL'nin üzerindeki değerler genellikle yüksek kabul edilir.
Test sonuçlarının yüksek
çıkmasındaki başlıca sebepler:
·
Safra taşları,
·
Gilbert sendromu,
·
Karaciğer işlev bozuklukları,
·
Hepatit,
·
Safra kanalı iltihabı,
·
Gebeliğin intrahepatik kolestazı,
·
Hemolitik anemi olarak kabul edilir.
Bilirubin Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Bilirubin yüksekliği belirtileri;
·
Karın ağrısı veya şişme,
·
Titreme,
·
Ateş,
·
Göğüs ağrısı,
·
Zayıflık,
·
Baş dönmesi,
·
Tükenmişlik hissi,
·
Mide bulantısı,
·
Kusma ve
·
Koyu idrardır.
Bilirubin Düşüklüğü Neden Olur?
Bilirubin düşüklüğü neden olur? Test sonuçlarında total bilirubin
seviyesi 0’ın altında kalan hastaların merak ettikleri bir konudur. Kafein,
penisilin, barbitüratlar ve salisilat adı verilen nonsteroidal antiinflamatuar
ilaçlar bilirubin seviyesini düşürebilmekte ayrıca C vitamini kullanımı ve
yüksek fiziksel faaliyette düşüşe sebep olabilmektedir.
Bilirubin Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?
Bilirubin düşüklüğü belirtileri herhangi bir şekilde günlük hayatı
etkileyecek etkiler göstermemekte, düşük bilirubin seviyesi de herhangi bir
tedavi gerektirmemektedir.
Bilirubin Testi İçin Hangi Numune Kullanılır?
Bilirubin testi için kullanılan numune kan ve idrardır.
Test Sonucu Ne Anlama Gelir?
Normal sonuçlar
değişebilir, ancak yüksek bilirubin seviyeleri karaciğerinizin doğru
çalışmadığı anlamına gelebilir. Sonuçlarınızın ne anlama geldiğini öğrenmek
için doktorunuzla konuşmanız gerekmektedir.
Yenidoğan Sarılığı Bilirubin Kaynaklı Mıdır?
Yenidoğan sarılığı evet
bilirubin kaynaklıdır ve kolayca tedavi edilir.
Bilirubin Testi İçin Ön Hazırlık Gerekli Midir?
Hayır. Özel bir durum olmadığı
sürece test öncesinde belirli bir hazırlık yapılması gerekmez.
Gebelikte Bilirubin Yüksekliği Normal Midir?
Hayır. Eğer böyle bir
durumunuz varsa hem annenin hem de bebeğin bilirubin seviyeleri
gözlemlenmelidir.