AST
ve ALT testi nasıl yapılır, neden yapılır, nasıl olması gerekir gibi
sorular internette fazlaca araştırılmaktadır. Öncelikle AST ve ALT testleri kişinin
karaciğerinde herhangi bir problem olup olmadığının tespiti için yapılan, bu
alanda en sık başvurulan testlerdir. Test sonuçlarının yüksek veya düşük olması
uzman doktorlarca yorumlanır ve çeşitli hastalıkların belirtisi olabilir.
Birtakım biyokimya testleri olan AST ve ALT testleri ile karaciğerde yapılan
metabolitler kanda test edilir. Anormallikler karaciğerde problem olmasına
işaret eder.
AST Testi Nedir?
AST
testi nedir? AST testi karaciğer tarafından üretilen AST enziminin
seviyesini ölçmek için kullanılan bir biyokimya testidir. Vücudun en büyük
organı olan karaciğer tarafından AST enzimi üretilir. Bu enzim kas, kalp,
böbrek, kırmızı kan hücreleri gibi alanlarda bulunur. Karaciğerin çeşitli
nedenlerle hasar alması durumunda karaciğer kana yüksek seviyede AST katar. Bu
da mevcut AST seviyesinin artmasına neden olur.
AST
testi herhangi bir organda ve karaciğerde bir hastalık oluşmasını önlemek
amacıyla yapılır. Kalp, karaciğer ve kalpte yüksek oranda yer alan AST, böbrek
ve kaslarda da az seviyede bulunur. Ezim, insan sağlığı için son derece
önemlidir. Normal şartlarda sağlıklı kişilerde AST değerleri düşük seviyede
olur. Fakat herhangi bir sorun oluştuğunda bu değerler yükselir. AST testine
özellikle karaciğerdeki hasarı tespit etmek, hepatit, siroz gibi problemlere
teşhis koyabilmek amacıyla başvurulur. Testin sonuçlarına göre değerlendirmede
bulunulur.
AST Testi Nasıl Yapılır?
AST
testi nasıl yapılır sorusuna karşılık kan testi şeklinde yapılır cevabı
verilebilir. Karaciğer vücudun hayati organlarından birisidir ve yiyeceklerin
sindirilmesine destek olan safra karaciğer tarafından üretilir. Ayrıca diğer
toksinleri ve atık ürünleri kandan karaciğer temizler. Proteinler karaciğer
sayesinde üretildiği gibi kanın pıhtılaşmasına destek olan maddeler de
karaciğerce üretilir.
Karaciğer
aynı zamanda kanın kimyasal maddelerden ve alkolden temizlenmesini de sağar.
Vücudun çeşitli hastalıklara karşı bağışıklık kazanmasında son derece önemli
bir yere sahiptir. Önemi ve fonksiyonları bu kadar fazla olan karaciğerin
fonksiyonlarını yerine getirememesi, işlevini kaybetmesi, hasar alması
durumunda farklı hastalık belirtileri ortaya çıkar. Bu hastalıkları tespit etmek
için de AST testi yapılır.
AST
testi karaciğer hasarını kontrol eden, oldukça önemli bir kan testidir. Bu test
için herhangi bir hazırlık yapmaya gerek yoktur. Fakat kullanılan ilaçlar varsa
ya da alınan takviyeler bulunuyorsa bunların doktora bildirilmesi gerekir.
Çünkü bazı ilaç ve takviyeler AST testi sonuçlarını etkileyebilmektedir. Bunun
haricinde test için koldan kan örneği alınır ve bu örnekten AST enzim aktivitesine
bakılır. Genellikle AST testi sonuçları tek başında değil, ALT testi sonuçlarıyla
birlikte değerlendirilir.
AST
testi bazı hastalık ve belirtilerle doktora başvuranlardan istenebilmektedir.
Ayrıca bir karaciğer tedavisi alınıyorsa tedavinin seyrini kontrol etmek için
de doktor AST testi talep edebilir. Testin istendiği durumlar başlıca
şunlardır:
·
Hepatit virüsüne maruz kalan kişilerde
·
Obezitede
·
Metabolik ya da diyabet sendromunda
·
Karaciğer yağlanmasında
·
Aşırı alkol tüketiminde
·
Karaciğere zarar veren herhangi bir ilaç
kullanımında
·
Ailede karaciğer hastalığı öyküsü olması halinde
·
Sarılıkta
·
Karın şişliğinde
·
Aşırı zayıf olma durumunda
·
Mide bulantılarında
·
Koyu renkli idrar yapmada
·
Karın ağrısında
·
İştah kaybında
·
Cilt kaşıntılarında
·
Bacaklarda ve ayak bileklerinde şişlikte.
AST Yüksekliği Nedir?
AST
yüksekliği nedir? AST yüksekliği kandaki AST enzim
değerlerinin normalin üzerinde çıkmasıdır. Normal bir AST testinin referans
aralığı <41 U/L şeklindedir. AST değerinin yüksek olması bata karaciğer
sorunlarına işaret eder. Bununla birlikte beyin, kalp, böbrek ve kaslarda
çeşitli hastalıkların olduğuna da yorulabilir.
Çeşitli
durumlar AST seviyesinin yüksekliğine neden olur. Bunların başında karaciğer
kanseri yer alır. Ayrıca kronik hepatit, siroz, safra kanallarındaki tıkanmalar
da AST testi sonucunun yüksek olmasına yol açabilir.
Benzer
biçimde herhangi bir travma durumunda AST değerleri yüksek olabilir. Karaciğer
yağlanması halinde değerler yükselebilir. Aşırı sıcakta kalma, güneş çarpması,
nöromüsküler hastalıklar AST değerlerinin yüksek çıkmasına yol açabilir.
Anjiyoplasti, kateterizasyon gibi durumlar AST yüksekliğine neden olabilir.
Bunlar dışında şu hallede de AST yüksek çıkabilir:
·
Geçirilen yanıklar
·
Wilson hastalığı
·
Ameliyatlar
·
Karaciğer yağlanması
·
Hamilelik
·
Aşırı egzersiz
·
Mide kanamaları
·
Organ yetmezliği
·
Obezite
·
Kas yaralanmaları
·
Hemolitik anemiler
·
Çölyak.
AST Düşüklüğü Nedir?
AST
düşüklüğü nedir? AST düşüklüğü, AST testi sonuçlarının normal değerinin
altında olmasıdır. Karaciğer insan vücudu için pek çok role sahiptir. Bunların
başında da kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinlerin üretilmesi gelir. Aynı
zamanda toksik maddelerin parçalanarak vücuttan uzaklaştırılmasını da karaciğer
sağlar.
Karaciğerin
söz konusu işlevlerini sağlıklı şekilde yerine getirebilmesi için AST test
sonuçlarının normal aralıklarda çıkması beklenir. Fakat bazı durumlarda AST
düşüklüğü tespit edilir. Diyaliz, böbrek hastalıkları, hamilelik, B6 vitamini
eksikliği, diyabetik ketoasidoz, ileri seviyede beslenme bozuklukları bu testin
düşük olduğu başlıca durumlardır.
ALT Testi Nedir?
ALT
testi nedir sorusu bu testlerle alakalı en çok akla gelen bir diğer
sorudur. Benzer biçimde ALT de karaciğer tarafından üretilen bir enzim türüdür.
Esas olarak ALT karaciğerde bulunur. Eğer farklı nedenlere karaciğer hasar
alırsa kana daha fazla ALT aktarır. Bu da kandaki ALT değerlerinin tehlikeli
biçimde yükselmesine neden olur. ALT değerlerinin yüksek olması karaciğerde
hastalık olduğu şekilde yorumlanabilir.
Her ne
kadar ALT enzimi büyük oranda karaciğerde olsa da az miktarda da kalp, böbrek
ile kaslarda da bulunur. Vücut için pek çok fonksiyona sahip olan ve çeşitli
işlevleri etkileyen karaciğerde hücrelere zarar veren sorunlar oluştuğunda ALT
düzeyleri de etkilenir. Bu nedenle ALT testi karaciğerde var olan hasarları
tespit etmede, karaciğerde meydana gelebilecek hastalıkların teşhisinde yararlanılan
bir biyokimya testidir.
ALT Testi Nasıl Yapılır?
Aleti
testi nasıl yapılır sorusu en çok gündeme gelen sorulardan birisidir. ALT
testi için kolda bulunan herhangi bir damardan kan örneği alınır. Bu kan
örneğinden ALT değerlerine bakılabilir. Normal şartlarda besinler vücuda alınıp
sindirime uğradıktan sonra karaciğere ulaşır. ALT enzimi ile enerjiye
dönüştürülebilir. Normal koşullarda bu enzim karaciğer hücrelerinin içinde yer
alır. Normal şartlarda kan dolaşımında hayatını kaybeden karaciğer hücrelerinde
düşük oranda ALT enzimi bulunabilir.
Eğer
kandaki ALT seviyesi normal seviyenin üzerinde ise karaciğerin yüksek miktarda
tahribata uğradığının göstergesi kabul edilir. ALT testi karaciğer hasarını
tespit etmek, karaciğerin ne derecede hasar aldığını belirlemek için önemli bir
testtir. Fakat tek başına kullanılmak yerine daha çok AST testine ek olarak
istenir. ALT testi için herhangi bir hazırlık yapmaya gerek yoktur. Kandan kan
örneği alınır ve bu kandan ölçüm yapılır. Sonuçlar AST testi sonucu ile
birlikte değerlendirilerek karaciğer hasarını önlemek üzere tedavi süreci başlatılabilir.
ALT Yüksekliği Nedir?
ALT
yüksekliği nedir? ALT testinin yüksekliği alt test değerinin normal
aralığın dışında olmasıdır. Eğer referans aralığının üzerinde çıkarsa test
sonucu yüksek demektir. Normal ALT testi referans aralığı <41 U/L iken yüksek
değerler bu referans aralığın üzerindedir. ALT değerlerinin yüksek olması karaciğerde
herhangi bir hastalığın olduğuna işaret edebilir. Çeşitli etkenler alt testi
değerlerinin yüksek çıkmasına neden olabilir. Bunların başında şunlar gelir:
·
Karaciğer yağlanması.
·
Obezite.
·
Diyabet.
·
Alkol kullanımı.
·
Çeşitli ilaçların kullanımı.
·
Hepatit.
·
Siroz.
·
Kalp yetmezliği.
·
Malignite.
·
Safra yolu tıkanıklığı.
ALT Düşüklüğü Nedir?
ALT düşüklüğü
nedir? ALT düşüklüğü ALT test sonuçlarının referans aralığının altında olmasını
ifade eder. Tıbbi açıdan ALT seviyelerinin düşük olması çoğu kez herhangi bir tehlikeye
işaret etmez. Rutin kan testi sonuçlarında ALT seviyesi düşük olduğu takdirde kişinin
endişelenmesi için herhangi bir neden yoktur. Fakat karaciğer yetmezliği çok
ileri seviyeye gelmişse, karaciğer iflas etmişse kanda ALT enzimi tespit
edilemeyebilir. Bunun değerlendirmesini yapacak olan uzman hekimlerdir.