Anti-Streptolysin
O olarak da bilinen ASO Streptococcus pyogenes bakterisine karşı üretilen bir
antikordur. Bu bakteri, özellikle boğaz enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları,
romatizmal ateş, nekrotizan fasit gibi ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Genellikle
enfekte kişinin solunum yolu veya cilt yoluyla temas şeklinde bulaşır.
Anti-Streptolysin
O değeri hem enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak hem de devam ettiği süre
oranında yükselebilir veya düşebilir. Bu değer ölçülerek bakterinin sebep
olduğu enfeksiyon hakkında bilgi edinebilir.
ASO (Antistreptolisin O) Testi Nedir?
A grubu Streptococcus,
diğer adıyla GAS bakterilerinin sebep olduğu enfeksiyonun ölçümünün nasıl
olduğunu merak edenler ASO (Antistreptolisin O) testi nedir diye sorabilir.
Bu test, bu bakteriye karşı üretilen antikorların varlığını tespit etmek için
kullanılan bir kan testidir. Yaygın şekilde kullanılır.
Kişiden kan
örneği alınarak yapılır. Fakat Gas bakterileri vücuda girince ortalama 1 ila 3
hafta arasında doğru sonuçlar ortaya çıkar. Çünkü antikorlar erken dönemde
oluşmaz. Antikorların üretilmesiyle birlikte doğru sonuç almak mümkün olur.
Test yapıldığında da sonuçlar birkaç gün içinde alınabilir.
ASO Testine Ne Zaman İhtiyaç Duyulur?
Streptococcus
pyogenes enfeksiyonunun tanısı ve takibi için ASO testi yaptırılır. Boğaz
ağrısı, ateş, yutma güçlüğü, cilt kızarıklığı ve şişme, üşüme, terleme, kas
ağrıları gibi semptomların görüldüğü kişilere test uygulanabilir. Hekiminiz Streptococcus
pyogenes enfeksiyonu olduğundan şüpheleniliyorsa, bu testi yaptırabilir. Ayrıca
Romatizmal ateş, boğaz enfeksiyonu sonrası gelişen bir otoimmün hastalıktır. Bu
durum, kalp hastalığına yol açabilir. Anti-Streptolysin O seviyeleri, romatizmal
ateşin tanısı ve takibi için de önemlidir.
Streptococcus
pyogenes (Streptokok) enfeksiyonu ile karşıya karşıya kalan vücutta Anti-Streptolysin
O anitkorları üretilir. Bu üretimin süresi 1 hafta ila 1 ay arasında değişir.
3-5 hafta içinde zirveyi bulur. Sonra azalır. O sebeple Anti-Streptolysin O
değerinin ölçüm süresi 1-3 hafta diye belirlenir.
ASO testi
(Anti-Streptolizin O testi), streptokok adı verilen bir bakteri türünün neden
olduğu enfeksiyonların ardından bağışıklık sistemi tarafından üretilen
Anti-Streptolizin O antikorlarını ölçmek için kullanılır. ASO testi, özellikle
Grup A streptokok (GAS) enfeksiyonlarından kaynaklanan komplikasyonları teşhis
etmeye yardımcı olur, örneğin romatizmal ateş ve glomerülonefrit gibi durumlar.
ASO testinin uygulanması şu şekildedir:
Kan örneği alımı:
Test için bir sağlık profesyoneli, genellikle dirseğin iç kısmındaki bir
toplardamardan kan örneği alır. Önce alım bölgesi temizlenir, ardından bir
turnike (kan akışını yavaşlatmak için kullanılan elastik bant) kolunuza
yerleştirilir. Daha sonra kan örneği almak için steril bir iğne kullanılır.
Laboratuvar
analizi: Alınan kan örneği laboratuvara gönderilir ve analiz edilir.
Laboratuvar teknisyenleri, özel kimyasallar kullanarak kanda bulunan ASO
antikorlarını ölçer.
Sonuçların
değerlendirilmesi: Sonuçlar, bir referans aralığına göre değerlendirilir.
Normal ASO düzeyleri yaşa ve laboratuvara göre değişiklik gösterebilir. ASO
düzeyinin yüksek olması, yakın zamanda bir streptokok enfeksiyonu geçirildiğini
veya devam eden bir enfeksiyonun varlığını düşündürebilir.
Unutmayın, ASO testi sadece bir değerlendirme aracıdır ve sonuçlar diğer semptomlar, tıbbi geçmiş ve ek testlerle birlikte değerlendirilmelidir. Yüksek ASO düzeylerine sahip olmak, otomatik olarak romatizmal ateş veya başka bir komplikasyonun varlığını göstermez. Doktorunuz tüm bilgileri değerlendirecek ve uygun tanı ve tedavi yönergelerini belirleyecektir.
ASO Yüksekliği Nelere Sebep Olur?
Streptokok
enfeksiyonu ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceği için ASO yüksekliği
nelere sebep olur diye sorabiliriz. Bu enfeksiyon tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara
yol açabilir. Vücutta enfeksiyonunun uzun süre varlığını devam ettirmesi, bu
bakteriyle ilişkili ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir:
·
Ateş
·
Kalp hastalıkları
·
Böbrek hastalıkları
Otoimmün bir
hastalık olan romatizmal ateş, kalp kapakçıklarının hasar görmesine neden
olabilir. Bu enfeksiyon böbreklerin işlevini bozabilir. Böbrek iltihabına sebep
olabilir. İdrar çıkışında sorun yaşanabilir.
Bu sebeple bu
hastalıklara dair herhangi bir şüphe hissedildiğinde test yapılmalı ve sonuca
göre tedavi başlanmalıdır. Test ile streptokok enfeksiyonu tespit edilmiş olur.
Bu testle bu hastalıkların varlığı doğrulanmaz, ama testteki sonuca göre tedavi
başlandığında bu hastalıkların oluşma riski kontrol altına alınmış olur.
ASO Normal Değeri Kaç Olmalıdır?
ASO normal
değeri, enfeksiyonun yokluğunu veya daha önceki bir enfeksiyonu gösterir. ASO
seviyeleri enfeksiyonun zirvesinden birkaç hafta sonra yükselebilir ve normal
seviyelere dönmek için birkaç hafta hatta ay sürebilir.
Şayet test normal
seviyede çıkıyorsa yine de vücutta bakterinin varlığından şüphe ediliyorsa
ikinci bir test daha yapılabilir. Bu tarz durumlar için anti-DNase B gibi
testler önerilebilir. Eğer ikinci test de negatifse başka bir bakterinin
varlığından şüphelenebilir.
Bu enfeksiyonu
alan veya enfekte olan bir kişide 1-3 hafta sonra ASO referans aralığı şöyle
olur:
·
Çocuklarda 0-150 IU/mL arasında
·
Yetişkinlerde 0-200 IU/mL arasında.
Referans aralığı
yaşa ve laboratuvarın kullandığı test yöntemine göre değişebilir. Hatta bu
değerlerle ilgili yapılan bazı çalışmalar farklı etnik grupların ASO
değerlerinin farklı olduğunu göstermektedir.
ASO Yüksekliğinde Hangi Belirtiler Gözlenir?
Testle beraber
bazı bulgular ortaya çıkıyorsa ASO yüksekliğinde hangi belirtiler gözlenir diye
sormak yerinde olur. Streptokok enfeksiyonu olan bazı kişilerde, boğaz ağrısı,
ateş, lenf düğümlerinde şişme, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk, kusma, ishal
ve glomerüleonefrit gibi semptomlar görülebilir. Özellikle romatizmal ateş ve
belirtileri çok belirgindir:
·
Ateş
·
Eklemlerde şişlik, kızarıklık
·
Çabuk yorulma
·
Sydenham koresi
Glomerüleonefritin
de belirtileri dikkat çekicidir:
·
Ödem
·
Ciltte döküntü
·
Kanlı idrar
·
İdrarın miktarındaki azlık
·
Hipertansiyon.
Bademcik Ameliyatının ASO Testi Üzerine Etkisi
Bademcik
ameliyatının ASO testi üzerine etkisi olabilir. Çünkü bademcikler, Streptokok
bakterisinin sıklıkla enfekte olduğu bir bölgedir. Bademcik enfeksiyonları,
özellikle romatizmal ateş gibi daha ciddi enfeksiyonlara neden olabilen Streptokok
enfeksiyonları ile ilişkilidir. Ameliyattan sonra, Anti-Streptolysin O seviyeleri
genellikle 4-6 hafta içinde normale döner. Ancak, bazı durumlarda, bademcik
ameliyatı sonrası bu seviye normalin üzerinde kalmaya devam edebilir. Böyle bir
durumda doktor semptomları değerlendirir ve gerekli tedaviyi uygular.
Ayrıca bir
araştırmada çocuklarda yapılan bademcik ameliyatı için Anti-Streptolysin O’nun
geçerli bir gösterge olmadığı neticesine ulaşılmıştır. Böylesi durumlarda en
doğru yaklaşım bir uzmanla görüşmektir.