İçindekiler
ALT testi ya da diğer adıyla SGPT testi kandaki aminotransferaz seviyesini ölçmekte kullanılan bir testtir. ALT, karaciğerin yiyecekleri enerjiye dönüştürmesine yardımcı olan enzimlerden biridir. Bu enzimlerin yüksek seviyeleri, karaciğerin yaralandığının veya tahriş olduğunun ve enzimlerin karaciğer hücrelerinden dışarı sızdığının bir işareti olabilir.
ALT Nedir?
ALT nedir ve vücudumuza nasıl etki eder? ALT, vücudun birçok yerinde bulunan bir enzimdir, ancak karaciğer en yüksek konsantrasyonu içerir. Serum glutamik-pirüvik transaminaz ya da SGPT adıyla bilinen bu enzim, vücut tarafından gıdayı enerjiye dönüştürmek için kullanılır.
ALT seviyeleri normalde oldukça düşük kalmakta ancak karaciğer hasar gördüğünde yükselmektedir. Bu nedenle, yüksek bir ALT seviyesi genellikle karaciğerinizde bir sorun olduğunun doğrudan bir göstergesi olarak kabul edilir.
ALT veya SGPT olarak da bilinen alanin transaminaz, proteinleri metabolize etmek için karaciğer tarafından yapılan bir enzimdir. ALT, karaciğer hücreleri hasar gördüğünde kan dolaşımına salınır. Bu test, karaciğerin hasar görüp görmediğini değerlendirmek için kandaki ALT miktarını ölçerek gerçekleştirilir.
Karaciğer Hasarı Neden Oluşur?
Karaciğer hasarı neden oluşur ve önlemek için ne yapılabilir? Diye merak edenler için; karaciğer hasarına sebep olan birçok farklı etken vardır. Karaciğer hasarına ve dolayısıyla ALT seviyelerinde artışa sebep olabilecek başlıca etkenler:
· Fazla alkol kullanımı,
· Hepatit,
· Siroz,
· Karaciğer dokusunun ölümü,
· Karaciğerde bir tümör,
· Karaciğere zayıf kan akışı,
· Hemokromatoz,
· Mononükleoz,
· Pankreatit ya da
· Diyabet olarak sıralanabilir.
Ayrıca, uzun süreli ilaç kullanımı ya da belirli bir ilaç grubu kullanımı da ALT seviyelerinde artışa sebep olabilmektedir.
ALT İle Ne Test Edilir?
ALT ile ne test edilir ve yapılan testler bir işe yarar mı? Soruları özellikle karaciğer sorunları yaşayan hastalar tarafından merak edilmektedir.
ALT kan testleri genellikle karaciğer fonksiyon testinin bir parçası olarak işlev görmektedir. ALT testi yaptırmanın ana nedeni, sizin ya da doktorunuzun karaciğer hasarı veya yetmezliği belirtilerini tespit etmesi ve karaciğer hastalıklarının ilerlemesini izlemektir.
Bu testle kandaki ALT oranı test edilerek, karaciğerin işlevini doğru şekilde yerine getirip getirmediği kontrol edilmektedir.
ALT Testi İçin Hangi Numune Alınır?
ALT testi için alınan numune kandır. Hastanın kolundan belirli bir miktarda alınan kan ile test gerçekleştirilebilmektedir.
ALT Testi İçin Herhangi Bir Hazırlık Yapmak Gerekir Mi?
ALT testi için yapılması gereken hazırlık, testten 24 saat öncesinde alkol tüketiminin kesilmiş olması gerekmesidir.
ALT Testi Ne Zaman İstenir?
ALT testi ne zaman istenir ve ne için istenir diye merak ediyorsanız; karaciğerde herhangi bir işlev bozukluğu olduğu düşünüldüğünde istenmektedir. Karaciğer yetmezliğinin başlangıç belirtileri:
· Mide bulantısı,
· İştah kaybı,
· Tükenmişlik ve
· İshal olarak kendini göstermektedir.
Hastada aşağıdaki belirtiler olması durumunda ALT testi yapılmalıdır:
· Sarılık, sarı bir cilt ya da sararmış göz akları,
· Kolay kanama,
· Şişmiş karın,
· Hepatik ensefalopati (zihinsel yönelim bozukluğu ya da yüksek miktarda kafa karışıklığı)
· Uyku hali ve
· Koma.
ALT Dışında Uygulanan Karaciğer Testleri Nelerdir?
ALT dışında uygulanan diğer karaciğer testleri şu şekildedir:
· Aspartat transaminaz (AST),
· Alkalin fosfataz (ALP),
· Gama-glutamil transferaz (GGT),
· Serum bilirubin,
· Protrombin zamanı (PT),
· Uluslararası normalleştirilmiş oran (INR),
· Toplam protein ve
· Albümin olarak sıralanabilmektedir.
Bu testler karaciğerde hasarın meydana gelebileceği bir bölgenin belirlenmesine ve ayırıcı tanının düzenlenmesine yardımcı olabilir.
ALT Testi Sonucunun Anlamı Nedir?
ALT testi sonucunun anlamı karaciğerinizin ne kadar iyi çalıştığını gösterecektir. Karaciğer sağlığınızı değerlendirmek ve tanı koymak için ya da başka testlere ihtiyacınız olup olmadığına karar vermek için genellikle ALT sonuçlarınız diğer karaciğer testlerinin sonuçlarıyla karşılaştırılmaktadır.
Yaş, cinsiyet, bazı ilaçlar ve diyet takviyeleri, yoğun egzersiz, kilo ve adet dönemi gibi pek çok şey sonuçlarınızı etkileyebilir.
ALT Hakkında Bilmem Gereken Bir Şey Var Mı?
ALT hakkında bilmeniz gereken en önemli şeylerden biri ALT testi sonuçlarının, ani karaciğer problemlerinden kaynaklanan hasar ile kronik karaciğer problemlerinden kaynaklanan hasar arasındaki farkı belirlemeye yardımcı olabildiğidir.
ALT Değerlerinin Yükselmesinde Başka Hangi Rahatsızlıklar Etkilidir?
ALT en yoğun olarak karaciğerde bulunan bir enzim olmasından dolayı diğer testlere göre çok daha spesifik bir sonuç elde edilmesini sağlamakta ve vücudu etkileyen diğer rahatsızlıklardan dolayı çıkan sonuca etki edecek bir değişiklik oluşmamaktadır.