Ürik asit testinde koldan alınan küçük miktarda kan örneği veya son yirmi dört saatlik bir idrar numunesi kullanılır. Ürik asit beslenme yoluyla alınan pürinlerin yıkımı sonucunda meydana gelmektedir ve metabolik sürecin ardından kan dolaşımına katılarak çoğu kez böbrek yoluyla vücuttan atılmaktadır.
Eğer ürik
asit gereğinden fazla üretilirse veya vücuttan atılamazsa test sonucundaki
değerler yüksek olur. Uzun vadede de bu durum gut hastalığı gibi çeşitli
hastalıkların oluşmasına yol açar.
Ürik Asit Nedir?
Ürik asit nedir?
Ürik asit beslenme yoluyla alınan pürinlerin yıkımı sonucunda meydana gelir.
Pürin ise buğday, et ürünleri, ıspanak, karnabahar, mayalı besinler,
baklagiller, deniz ürünleri gibi pek çok besinde yer alır. Vücutta yıkıma
uğrayarak ürik asit olur.
Ürik asit pürin
metabolizmasının son ürünü ve bir atık maddesidir. Bu aşamadan sonra kan
yoluyla böbreklere gönderilir. Böbreklerden süzülüp vücuttan dışarı atılır.
Ürik asidin
ufak bir kısmının atılması bağırsaklar tarafından dışkı yoluyla sağlanmaktadır.
Bir kısmı da kolon bakterileri tarafından yıkılarak yok edilmektedir.
Yine ürik
asit kan basıncının ve oksidatif stresin stabilitesini korumaya yardımcı
olmaktadır. Çok önemli bir antioksidan niteliğindedir. Oksidatif stres
sonucunda ortaya çıkan serbest radikaller sağlıklı hücrelere saldırır. Onlara
zarar verir. Ürik asit ise bu durumun gelişmesini ve oluşabilecek zararların
önlenmesini sağlamaktadır.
Ürün kaset
miktarı erkeklerde kadınlara nazaran çok daha fazladır. Bu nedenle referans
değerleri cinsiyete göre belirlenmektedir.
Ürik Asit Testi Nedir? Ürik Asit Testi Neden Yapılır?
Ürik asit
testi nedir? Ürik asit testi neden yapılır? Ürik asit testi koldan alınan kanla
veya son 24 saatlik idrar numunesi ile yapılır.
Ürik asidin
büyük bir kısmı böbrekler ile vücuttan atılır. Ürik asit gereğinden fazla
üretilir veya vücuttan yeterince dışarı atılmazsa bu durumda ürik asit
değerleri yüksek seviyede olur.
Ürik asit
değerlerinin gereğinden yüksek olması, uzun vadede gut hastalığı gibi çeşitli
hastalıklara sebebiyet verir. Yine ürik asit değerlerinin sürekli yüksek
ölçülmesi kronik böbrek hastalarında görülen bir durumdur.
Fonksiyonlarının
değerlendirilmesinde ürik asit değeri oldukça önemlidir. Fakat kemoterapi
tedavisi alan hastaların izlenmesinde de ürik asit testi kullanılır. Ayrıca şu
durumlarda da ürik asit testine başvurulur:
·
Eklem ağrılarıyla kendini gösteren gut
hastalığından şüphelenildiğinde.
·
Böbrek taşı oluşmasında.
·
Böbrek yetmezliğinden şüphelenildiğinde.
·
Ürik asit seviyesinin artış gösterdiğinden
şüphelenildiğinde.
Radyoterapi
alan kişilerde radyoterapi alan kişilerde eğer ürik asit artışı varsa bunun aşırı
pürin içeren besinlerin tüketiminden mi yoksa böbreklerin işlevini yapamamasına
ondan mı kaynaklandığı netleştirilmelidir.
Ürik asit değerlerinin
anormal seviyede olması birçok hastalıkla bağlantılı olabilir. Eğer pürin
içeren besinler aşırı miktarda tüketilirse, uygunsuz yaşam tarzı ve miktarda
alkol alımı ürik asit değerlerinin çok yüksek olmasına, bu da hiperürisemi,
kardiyovasküler ve gut gibi hastalıkların oluşmasına yol açabilir.
Yine kimi
genetik hastalıklarda da uzun bir süre ürik asit değerinin düşüklüğü
görülebilir. Bütün bunlardan dolayı doğru ve hızlı bir ürik asit tespiti
yapılması son derece önemlidir.
Ürik Asit Referans Aralığı Nedir?
Ürik asit
referans aralığı nedir? İdeal referans aralıkları şunlardır:
·
Erkek: 7 – 8 mg/dL
·
Kadın: 6 mg/dL
Ürik Asit Seviyesi Neden Yükselir, Nasıl Tedavi Edilir?
Ürik asit
seviyesi neden yükselir, nasıl tedavi edilir? Kandaki ürik asit seviyesinin
yüksek olmasına hiperürisemi adı verilir. Şu durumlarda ürik asit değerleri
yükselebilir:
·
Böbrek yetmezliği
·
Obezite
·
Genetik yatkınlık
·
Aşırı miktarda pürin içeren besinlerin tüketimi
·
Kemoterapi
·
Radyoterapi
·
Böbrek taşı
·
Bazı ilaçların kullanımı
·
Hipotiroid
·
Sedef hastalığı.
Ürik asit
değerlerinin yükselmesiyle nefes darlığı, eklemlerde ağrı, bacak ve kollarda
ödem, idrar azalması semptomları oluşabilir.
Ürik Asit Seviyesi Neden Düşer, Nasıl Tedavi Edilir?
Ürik asit
seviyesi neden düşer, nasıl tedavi edilir? Daha az karşılaşılsa da ürik
asit düşüklüğü de olabilir. Genellikle şu durumlarda kendini gösterir:
·
Böbrek rahatsızlıkları
·
Diyabet
·
Alkol tüketimi
·
Gebelik
·
Genetik faktörler
·
Karaciğer hastalıkları
·
Parkinson
·
Proteinden eksik beslenme
·
Az pürin içeren besinlerin tüketilmesi
·
Bazı ilaçların kullanımı.
Ürik Asit Azaltımı ve Kardiyovasküler Risk Yönetimi
Ürik asit azaltımı ve kardiyovasküler risk yönetimi üzerine pek çok araştırma yapılmaktadır. Araştırmalar artan ürik asit seviyeleri ile artmış kardiyovasküler morbidite ve ölüm oranı arasında ilişki olduğunu göstermektedir. Yine ürik asit azalmasıyla kardiyovasküler riski azalması da bağlantılıdır.
Ürik Asit Yüksekliği: Nedenleri, Yorumlanması ve Yönetimi
Ürik asit,
vücutta purin metabolizması sonucu oluşan bir atıktır. Normalde, ürik asit
böbrekler tarafından süzülerek idrar yoluyla vücuttan atılır. Ancak, ürik asit
seviyelerinin yükselmesi, gut hastalığı ve böbrek taşları gibi sağlık
sorunlarına neden olabilir. Ürik asit yüksekliği, çeşitli faktörlerden
kaynaklanabilir ve doğru bir şekilde yorumlanması ve yönetilmesi önemlidir.
- Ürik Asit Yüksekliği ve
Nedenleri:
Ürik asit
yüksekliği, ürik asit seviyelerinin normal aralığın üzerine çıkması durumudur.
Bunun birkaç nedeni olabilir:
- Purin Zengini Beslenme: Purin
içeren gıdalar, ürik asit seviyelerini artırabilir. İç organ etleri, deniz
ürünleri, kırmızı et, alkollü içecekler ve şekerli içecekler purin
bakımından zengin örneklerdir.
- Genetik Faktörler: Ürik asit
yüksekliği, ailesel özelliklerle ilişkili olabilir. Genetik faktörler,
ürik asit düzeylerini etkileyen enzimlerin veya taşıyıcıların
işlevlerindeki değişiklikleri içerebilir.
- Metabolik Sendrom: Obezite,
insülin direnci, yüksek tansiyon ve dislipidemi gibi metabolik sendromun
bileşenleri, ürik asit yüksekliği ile ilişkilendirilebilir.
- Ürik Asit Yüksekliğinin
Yorumlanması:
Ürik asit
düzeyleri genellikle miligram per desilitre (mg/dL) biriminde ifade edilir.
Normal ürik asit düzeyleri cinsiyete ve yaşa bağlı olarak değişebilir. Aşağıda,
genel bir ürik asit yorumlama rehberi sunulmaktadır:
·
Normal: Kadınlarda normal ürik asit
düzeyi genellikle 2,4-5,7 mg/dL arasında olabilirken, erkeklerde normal düzey
3,4-7,0 mg/dL arasında olabilir.
- Sınırda Yüksek: Kadınlarda
5,7-6,8 mg/dL ve erkeklerde 7,0-8,5 mg/dL arasındaki ürik asit düzeyleri
sınırda yüksek olarak kabul edilebilir. Bu durumda, diğer risk faktörleri
ve semptomlar dikkate alınarak bir değerlendirme yapılmalıdır.
- Yüksek: Kadınlarda 6,8 mg/dL'nin üzerinde ve erkeklerde 8,5 mg/dL'nin üzerindeki ürik asit düzeyleri y üksek olarak kabul edilir. Bu durumda, ürik asit yüksekliğine bağlı komplikasyon riskini azaltmak için değerlendirme ve yönetim stratejileri uygulanmalıdır.
- Ürik Asit Yüksekliğinin Yönetimi:
- Ürik asit yüksekliğinin yönetimi, bireysel duruma ve semptomlara bağlı olarak değişebilir. Aşağıda, ürik asit yüksekliğini yönetmek için kullanılan yaygın stratejiler bulunmaktadır:
- Diyet Değişiklikleri: Purin
içeren gıdaların tüketimini sınırlamak veya azaltmak, ürik asit
düzeylerini kontrol altına alabilir. Örnek olarak, kırmızı et, sakatat,
deniz ürünleri, şekerli içecekler ve alkollü içeceklerin tüketimini
azaltmak önemlidir. Bunun yerine, meyve, sebze, tam tahıllar, düşük yağlı
süt ürünleri ve su tüketimini artırmak önerilir.
- Hidrasyon: Bol miktarda su
içmek, ürik asit düzeylerini düşürmede yardımcı olabilir. Su, böbreklerin
ürik asiti daha etkili bir şekilde atmasına yardımcı olur.
- İlaç Tedavisi: Bazı
durumlarda, ürik asit yüksekliği tedavisinde ilaçlar kullanılabilir.
Allopurinol ve probenesid gibi ilaçlar, ürik asit üretimini azaltmak veya
atılımını artırmak için kullanılabilir. İlaç tedavisi, hekim tarafından
reçete edilmeli ve düzenli takip gerektirebilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Obezite, fiziksel aktivite eksikliği ve alkol tüketimi, ürik asit yüksekliği riskini artırabilir. Bu nedenle, kilo yönetimi, düzenli egzersiz yapma ve alkol tüketimini sınırlama gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak önemlidir.
- Ürik asit yüksekliği, gut hastalığı ve böbrek taşları gibi sağlık sorunlarına neden olabilen bir durumdur. Doğru bir şekilde yorumlanması ve yönetilmesi önemlidir. Ürik asit yüksekliği olan bireyler, diyet değişiklikleri, hidrasyon, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi stratejilerle ürik asit düzeylerini kontrol altına alabilirler. Ancak, her bireyin durumu farklı olduğundan, uygun tedavi planı için bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.