Potasyum Kan Testi

Potasyum insan vücudunun ihtiyaç duyduğu bir mineraldir. Sodyum ile beraber çalışarak sıvı dengesini sağlamaktadır.

Potasyum Kan Testi Nedir?

Potasyum kan testi nedir? Potasyum testi ile kandaki potasyum miktarını ölçmek için kullanılmaktadır. Uygun kas ve sinir fonksiyonu için potasyum gerekli olan bir elektrolittir. Kandaki potasyum oranında küçük artışlar ya da azalmalar ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Doktor böyle bir dengesizlikten şüphelenirse ya da rutin bir muayene için bu test isteyebilir.

Bir elektrolit olan potasyumda, elektrolitler bir çözelti içinde olduklarında iyon haline gelirler. Böylece elektriği iletirler. Hücreler ve organlar normal bir şekilde çalışması için bu elektrolitlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Potasyum testi normal bir kan testi olarak yapılır. Oldukça az risk ya da yan etkisi bulunur. Alınan kan örneği laboratuvara analiz için gönderilir ve doktor çıkan sonuçları hasta ile birlikte inceler.

Potasyum Testi Neden Yapılır?

Potasyum testi neden yapılır? Bu test genellikle kan serumunda yapılan bir takım kimyasal test olan temel metabolik panelin bir parçası olarak yapılır. Doktor rutin fizik muayenesi sırasında çeşitli potasyum testi isteyebilir. Bunlar kısaca şunlardır:

·        Elektrolit dengesizliğini kontrol etmek, gözlemlemek

·        Potasyum düzeyini etkileyen bazı ilaçlar (diüretikler, kalp ilaçları, yüksek tansiyon ilaçları gibi)

·        Kalp problemleri

·        Yüksek tansiyon teşhisi

·        Böbrek hastalığının teşhisi ya da izlenmesi

·        Metabolik asidozun kontrol edilmesi

·        Vücuttaki sıvıların aşırı alkaliye durumlarında alkaloz teşhisi, felç atağının neyden kaynaklandığını bulmak

·        Potasyum seviyesinin normal olup olmadığını öğrenmek için yardımcı olmaktadır.

Potasyum Testi Nasıl Yapılır?

Potasyum testi nasıl yapılır? Doktor tarafından test yapılmadan önce bazı ilaçları bırakmanız istenebilir. Çünkü testin sonuçlarını etkileyebilecek ilaçlar olabiliyor. Bu test genellikle dirseğin içi ya da elin arkası antiseptikle temizlenir, sağlık uzmanı damarın şişmesi için basınç oluşturmak amacıyla kolun etrafına bir bant sarılır. Damardan iğne ile kan tüpe alınır. Ardından bant ve iğne çıkarılarak bölgeye küçük bir bandaj ile kapatılır. Bu test genellikle birkaç dakika sürebilmektedir.

Potasyum testinin riski ve yan etkileri diğer rutin kan testleri ile aynıdır. Bu testi yapmadan önce özellikle bir hazırlık yapılmasına gerek yoktur. Bununla beraber an alımı esnasında farklı testler yapılıyorsa birkaç saat öncesinden aç kalınması gerekebilir.

Potasyum Testinin Sonuçları Ne Anlama Geliyor?

Potasyum testinin sonuçları ne anlama geliyor? İnsan vücudu normal çalışması için potasyuma ihtiyacı vardır. Bu durum sinir ve kas hücrelerinin çalışması açısından hayati bir önem taşımaktadır. Normal bir potasyum düzeyi 3,6-5,2 milimol arasındadır. Laboratuvarlar ayrı ayrı değişik değerler kullanabildiğini unutmamak önemli bir nokta. Böyle bir durumda doktor sizlere spesifik sonuçlarının yorumlanmasını istenmelidir. Kandaki potasyum miktarı az olması küçük artışlar ya da azalmalarda ciddi problemlere neden olabilir.

Düşük Potasyum Seviyeleri (Hipokalemi)

Düşük potasyum seviyeleri (hipokalemi) genel olarak şunlardan kaynaklanabilir:

·        Kronik ishal

·        Kusma

·        Bazı ilaçlar (antibiyotikler, antifungaller vb.)

·        Diyabet

·        Kronik böbrek hastalığı

·        Hiperaldosteronizm

·        Cushing sendromu

Yüksek Potasyum Seviyeleri (Hiperkalemi)

Yüksek potasyum seviyeleri (hiperkalemi) hayati açıdan bir tehdit olabilir. Burada 7.0 milimol veya daha üst seviye olabilmektedir. Normalden yüksek potasyum seviyeleri çeşitli durumlarda ve koşullarda olabilir. Bunlar genellikle şunlardır:

·        Diyette çok fazla potasyum bulunması ya da potasyum takviyesinin alınması

·        Bazı ilaçlar

·        Kan nakli almak

·        Ciddi yaralanma ya da yanıklardan ötürü kırmızı kan hücreleri tahribatı

·        Kas liflerinin parçalanmasına neden olan doku yaralanmaları

·        Enfeksiyon

·        Tip 1 diyabet

·        Dehidrasyon

·        Solunum asidozu

·        Metabolik asidoz

·        Böbrek yetmezliği

·        Addison hastalığı

·        Hipoaldosteronizm

Kan örneğinin toplanması ve işlenmesinde yanlış potasyum testi sonuçları çıkabilir. Doktorunuz yanlış bir sonuçtan şüphelenmesi ile testi tekrarlamanız gerekebilir. Ayrıca bazı diyet potasyum kaynakları şunlardır:

·        İsviçre pazı

·        Lima fasulyesi

·        Fasulye

·        Tatlı patatesler

·        Beyaz patatesler (özellikle kabukları)

·        Ispanak

·        Papaya

·        Barbunya

·        Muz

·        Mercimek.

Hiperkalemi Nedir?

Hiperkalemi nedir? Normal olarak böbrekler fazla potasyumu vücuttan atarak sağlıklı bir potasyum dengesi sağlar. Fakat pek çok nedenden dolayı kandaki potasyum miktarı oldukça yükselir ve bu duruma hiperkalemi ya da yüksek potasyum denilir.

Normal potasyum 3.5-5.0 arasındadır. Yüksek potasyum ise 5.1-6.0 arasındadır. Ayrıca tehlikeli derecede yüksek olan potasyum oranı ise 6.0’ın üzerindedir. Eğer potasyum seviyeleri 3.4’ün altındaysa yani düşükse buna hipokalemi denilir. Eğer potasyum seviyeleri 2.5’ten düşükse hayati bir tehdit olabilir. Burada düşük potasyum sevisi kan testi ile belirlenebilir. Hafif ya da şiddetli olması durumunda olası riskleri önlemek için acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Yüksek Potasyum Nedenleri

Yüksek potasyum nedenleri arasında sağlık sorunları olmak üzere pek çok şey neden olabilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

·        Böbrek hastalığı

·        İlaçlar

·        Alkolizm

·        Aşırı yanıklar

·        Konjestif kalp yetmezliği

·        HIV

·        Diğer sağlık koşulları (dehidrasyon, tip 1 diyabet, Addison hastalığı, iç kanama)

Yüksek Potasyum Belirtileri

Yüksek potasyum belirtileri kandaki mineral miktarına bağlıdır. Hiçbir semptom olmayabilir ama potasyum seviyeleri semptomlara neden olacak kadar yüksekse eğer şunlara sahip olabilirsiniz:

·        Yorgunluk ya da zayıflık

·        Uyuşma ya da karıncalanma hissi

·        Mide bulantısı ya da kusma

·        Nefes almada zorluk

·        Göğüs ağrısı

·        Çarpıntı ya da düzensiz kalp atışları

·        Aşırı durumlarda felce neden olabilir.

Doktorunuzu Ne Zaman Aramalısınız

Doktorunuzu ne zaman aramalısınız sorusuna yukarıda bahsedilen belirtilere sahipseniz eğer ve yüksek potasyum teşhisi konduysa ya da sizde olduğunu düşünmek için bir nede sahipseniz doktorunuzu aramalısınız.