Potasyum Testi Nedir?
Rutin sağlık taramalarında , Check up panellerinde de sık karşılaştığınız potasyum testi doktorunuz tarafından özellikle ;
Potasyum (K) Testi Testi hakkında bilgi almak için bizi arayın 0216 606 45 05 .
Randevu, soru veya fiyat öğrenmek için için lütfen buradan bize yazın.
√ Elektrolit ve asit-baz dengesinin değerlendirilmesi
√ Kalbinizin fonksiyonların değerlendirilmesi
√ Böbrek fonksiyonlarınızın takibinde,
√ Tansiyon değerlendirmenizi
√ Kullandığınız ilaçların takibini,
√ Diyaliz değerlendirmenizi yapmak için istenen kan testlerinden biridir.
Potasyum Nedir?
Potasyum, insan sağlığı için önemli minerallerden ve önemli kan elektrolitlerinden biridir. Hücre içi ve dışı sıvı kontrolünün sağlanmasında başta sodyum olmak üzere klor ve kalsiyumla birlikte çalışır.
Potasyum, %98 lik kısmı ile hücre içinde yer alırken, hücre dışında yer alan sodyum ile ortak çalışır ve hücrelerdeki sıvı elektrolit dengesinin korunması ve böylece sinir iletiminin doğru şekilde sağlanmasında önemli rol üstlenir.
Sadece %2 lik bir kısmı hücre dışı sıvıda bulunan potasyum bu özelliğinden dolayı çok küçük miktarda artış ve düşüş gösterdiği durumlarda dahi ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir.
Hücre içinin temel elektroliti olan Potasyum (K)
- Hücre büyüme ve çoğalmasında,
- Kalp ritim kontrolünde,
- Sinirsel iletimde
- Enzimatik olaylarda
- Hücre pH değerinin kontrolünde
- Kas kasılmasında
önemli rol oynar.
Potasyumun Normal Değeri Nedir?
Sağlıklı bir yetişkinde kandaki normal potasyum seviyesi 3,6 mEq/L- 5,2 mEq/L aralığındadır. Bu sonuç laboratuvarda kullanılan yönteme göre küçük farklılıklar gösterebilir, doktorunuz test raporunuzdaki normal değerlere dikkat edecektir.
Birçok insan, vücudun ihtiyacı olan potasyumu, yiyip içtiklerinden alır. Yetişkin bir insanın günlük ihtiyacı olan potasyum miktarı yaklaşık 4,7 gramdır. Sebze ve meyvelerde bol miktarda potasyum bulunmaktadır. Böylece çok fazla meyve sebze tüketen kişilerin günlük 8-11 gram potasyum alması mümkündür.
Potasyum yönünden en zengin besinler; muz, domates, kayısı, hurma, kuru fasulye, portakal ve ıspanaktır.
Kanda Potasyum Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Kandaki potasyum seviyesinin 5,2 mEq/L’den fazla olmasına hiperkalemi yani potasyum yüksekliği denir. Çok fazla potasyum tüketiminde veya çoğunlukla böbrek rahatsızlıklarının sonucunda ve bazı metabolik rahatsızlıklardan dolayı ortaya çıkan bir tablodur.
Kandaki potasyum seviyesinin 6.0 mEq/L’den fazla çıktığı durumlarda hayati olarak kritik bir durumdadır.
Kandaki potasyum seviyesinin 7 mEq/L’den fazla olduğu durumlarda ise acilen müdahale edilmesi gerekir.
Kanda potasyum hangi durumlarda yüksek çıkar?
Diyette fazla tüketim, böbrekte yetersiz diyaliz, ilaçlar, enfeksiyonlar, renal yetmezlik başlıca potasyum yükselme sebepleridir.
- Addison hastalığı
- Akut böbrek yetmezliği
- Çeşitli enfeksiyonlar
- Susuz kalma
- Şeker hastalığı, insülin yetmezliği
- Antibiyotik kullanımı
- Non steroid antienflamatuvar ilaçlar
- Heparin, insülin, kortizon gibi ilaçlar
- hiporeninemik hipoaldosteronizm
- Trombositoz
- Lösemi
- Doku hasarı
- Şok
Kandaki potasyum seviyesinin yükselmesine neden olabilir.
Potasyum yüksekliği belirtileri;
- Kol ve bacak kaslarında zayıflık
- Ellerde ve ayaklarda uyuşma
- Bilinç bozuklukları
- Kalp ritminde bozukluklar
- Kalp çarpıntısı
- Yorgunluk ve halsizlik
- Aşırı bir şekilde kusma
Potasyumun aşırı yüksek seviyelerde olduğu zaman kalp durmasına bağlı olarak ani ölümler bile gerçekleşmesi söz konusudur.
Potasyum yüksekliği nasıl giderilir?
Potasyum yüksekliğinin tedavisi için öncelikle potasyum yüksekliğine sebep olan hastalık varsa onların teşhisi ve etkin bir şekilde tedavi edilmesiyle yapılmalıdır.
Bunun yanında doktor kontrolünde, potasyum seviyesini düşürücü ilaçların takviyesi ile potasyum seviyesi normal değerlere düşürülür.
Potasyum yüksekliği, hafif derecede ise diyetteki potasyumdan zengin besinler çıkarılarak yerine daha az potasyum içerikli besinler eklenir. Ayrıca böbrek rahatsızlığına bağlı olarak yeterli potasyum atılamamasına dayanarak bu gibi hastaların beslenmesinde türk böbrek vakfı potasyumu yüksek yiyecekleri 2 saat suda bekletmeyi öneriyor.
Enginar, muz, kivi, yoğurt, patates, portakal ve kuru meyveler potasyumdan zengin olan besinler olduğu için bunların tüketimi hiperkalemi görülen kişilerde azaltılmalıdır.
Kandaki potasyum seviyesi düzelene kadar diyete bu şekilde devam edilmesi önerilir.
Kanda Potasyum Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Yetişkin bir insanın kanında potasyum seviyesinin 3.6 mEq/L’den daha az olması durumuna hipokalemi yani potasyum düşüklüğü denir.
Bu miktarın 2.5 mEq/L’den daha az olması durumunda hayati risk söz konusu olabilir.
Genellikle günlük alınan besinlerde potasyum bulunduğu için potasyum düşüklüğü sık görülen bir rahatsızlık değildir.
Daha çok vücudun aşırı sıvı kaybetmesi, idrar sökücü ilaçların sık kullanılmasında potasyum düşüklüğü (hipokalemi) görülür.
Kanda potasyum hangi durumlarda düşük çıkar?
- Yetersiz beslenme, kronik açlık
- Fankoni sendromu
- Primer ve sekonder aldosteronizm
- Cushing sendromu
- Bartter sendromu
- Yoğun fiziksel aktivite
- Terleme
- Uzun süreli ishal
- İdrar söktürücü ilaçlar
- Az su tüketimi
- Kusma
- Aşırı kahve tüketimi
- Sigara alışkanlığı
- Stres durumlarında hipokalemi görülebilir.
Potasyum düşüklüğünün belirtileri;
- Düzensiz kalp atışı
- Kas kasılması, zayıflığı ve ağrıları
- Bir günden uzun süren kabızlık
- Yorgunluk ve halsizlik
- Solunum yetmezliği
- Kusma ve bulantı
- Yüksek tansiyon
- İştahsızlık
Potasyum Testi Nedir, Ne Test Edilmektedir?
Potasyum, kemik ve kas sistemi için önemli bir mineraldir. Potasyum, hücre içinde bulunan bir mineraldir. Hayati hücresel süreçlerde rolü büyüktür.
Potasyum testi, doktorların çoğunlukla istediği biyokimya tahlillerinden biridir. Potasyum testi, kandaki potasyum miktarını ortaya çıkaran bir kan testidir.
Potasyum, vücut içi sıvı miktarının düzenlenmesini, kas kasılmalarının uyarılmasını, asit-baz dengesinin sürdürülmesini sağlayan sodyum, klorür ve bikarbonat gibi elektrolitlerle birlikte işlev gören bir mineraldir.
Potasyum kanda çok az miktarda bulunduğu için ufak değişikliklerde önemli sonuçlara neden olabilir. Potasyum seviyesi çok düşer ya da yükselirse sağlığınız risk altına girebilir.
Niçin Test Yaptıracaksınız?
Potasyum testi, potasyum konsantrasyonunun normal sınırlarda olup olmadığını tayin etmek, elektrolit dengesizliğinin değerlendirilmesine yardımcı olmak, kronik veya akut hipokalemi, hiperkaleminin izlenimi için yapılır.
Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
- Rutin tedavilerde hipokalemi veya hiperkalemiye ait belirtiler olduğunda
- Elektrolit dengesizliğinden şüphelenildiğinde
- Potasyum seviyesini etkileyen hipertansiyon ve böbrek hastalığı gibi bir hastalık olduğunda
- Sık ilaç kulanıldığında
Potasyum testi düzenli olarak istenir.
Test İçin Hangi Numune Kullanılır?
Kol damarından iğne yardımıyla alınan kan, numune olarak kullanılır.
Acil durumlar olmadığı sürece numune kan, sabah açlık kanı olarak tercih edilmelidir.
Potasyum Testi Hakkında Bazı Laboratuvar Teknik Detayları;
Sonuçlar hastanın klinik durumuyla uyuşmadığında doktorlar yüksek potasyum sonuçalarını sorgularlar. Numune toplarken veya işlemlerden geçerken bazı hatalar potasyum düzeylerinde yanıltıcı etki gösterebilir.
- Kan alınırken yumruğun çok sık açılıp kapanması
- Kan numunesinin tüpe alınması sırasında hemolize sebebiyet vermek
- Numunenin kullanımı ve işlemlerden geçirilme işlemlerinde gecikme
- Uygun yapılamayan santrifüj
- Hemolize neden olan yapılan hareket daha fazla potasyum salınımına neden olur. Tüpü çok kuvvetli çalkalama gibi
- Ağlama ve aşırı solunum yapma potasyum düzeylerinde yükselmelere ve düşmelere neden olabilir.
Kan numunenizin alınımında veya diğer işlemlerde bir hata varsa sonuçları doğrulamak için doktorunuz tarafından tekrar test yapılması istenebilir.
Potasyum Düzeylerinin Kontrolü İçin Laboratuvar Dışında Yapılan Testler Var Mıdır?
Hayır yoktur. Elektrolit testleri, hassas laboratuvar cihazlarında yapılan testlerdir.
Bu makale tıbbi tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Sağlıklı yaşam rutininizde değişiklik yapmadan önce lütfen doktorunuzla görüşün.