Hemogram (Kan Tahlili)

Hemogram (Kan Tahlili) kan hücrelerinin niteliklerinin ve niceliklerinin incelendiği bu tahlil tam kan sayımı olarak adlandırılır. Enfeksiyon, lösemi, kansızlık gibi birçok hastalığın tespiti bakımından kolayca uygulanır ve oldukça pratik olmasına ek olarak da güvenilir bir test olarak bilinmektedir. Vücuttaki kan dolaşımında yer alan hücreler ve bu hücreler detaylı olarak özelliklerini incelemek için uygulanmaktadır.

Kan dolaşımında en genel anlamı ile 3 ana hücre grubu vardır. Oksijen ve karbondioksitin taşınmasını sağlayan hücreler eritrositlerdir yani kırmızı kan hücreleri. Bu eritrositler içerisinde bulunan hemoglobi molekülü, oksijeni bağlayarak akciğer ve diğer dokular arasında taşınma yapar.

Nötrofil, lenfosit, monosit, bazofil, eozinofil gibi alt gruplara ayrılan beyaz kan hücreleri de bağışıklık sisteminde yer almaktadır. Kan damarlarında ortaya çıkan problemlerde hasarlı bölgede toplanıp kanın damar dışına çıkmasını engellemek için pıhtı oluşturan hücreler ise trombosit yani platelet olarak adlandırılmaktadır.

Hemogram testinin sonuçları ile kesin bir sağlık sorunu olduğu anlamına gelmemektedir. Eğer herhangi bir sağlık sorunu veya şikayetini yoksa, sonuçlarınız referans aralık değerlerine yakınsa genel itibari ile endişe edilecek bir durum yoktur.

Eğer ki değerleriniz normal aralığın üzerinde ise doktorunuz bu durumda değerleri takip etmek ister veya ek testler talep edebilmektedir. Ayrıca kanser gibi önemli hastalıklarınız varsa ve bazı değerleriniz çok yüksek ise tedavi süreçlerinde değişkenlik yapılabilmektedir.

Bu kan testi ile vücutta bulunan hücrelerin özelliklerine ve sayılarına göre detaylı analiz edilir. Vücutta var olan hücrelerdeki özellikler ve sayısı yalnızca demir eksikliği, B12 vitamini ya da folat eksikliği gibi durumlarda değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sebeple vücutta bulunan rahatsızlıkların ele alınması ve kişinin daha sağlıklı bir yaşam sürmesi adına kanın daha detaylı bir şekilde incelenmesi önem arz etmektedir.

Hemogram Kan Testi Neden Yapılır?

Hemogram kan testi neden yapılır? Sağlık durumu hakkında birden fazla kişinin haberdar olması için uygulanan bir test türüdür. Kan değerinin belirlenmesinde veya kanda var olacak hastalıklara karşı önlem almak amacı ile uygulanabilmektedir.

Bu kan testi anemi, enfeksiyon, kanama bozukluğu, kanser gibi kan hücrelerinde yer alan ve gelişerek etkisi olan türlü hastalıkları tespit etmek ya da kontrol etmek amacı ile yapılabilmektedir. Bu hemogram kan testinin neden yapıldığını birçok kişi tarafından merak edilen bir konudur. Bunlardan kısaca bahsedecek olursak şunları söyleyebiliriz:

·        Pek çok hastalık hakkında edinilen düşünceler eşliğinde ve bu doğrulanarak konulan tanıyı onaylamak için basit, hızlı ve güvenilir bir test olarak yapılabilmektedir.

·        Kemoterapi alan hastaların ilaç kullanımlarının ardından tedavi sürecinin başlamadan önceki kan değerleri ile kıyaslama yapılaması adına gerçekleştirilir.

·        Herhangi bir kaza, ameliyat, iç kanama gibi olumsuz durumlar üzerinde vücutta devam eden kanamanın boyutunun takibi için yapılmaktadır.

·        Tansiyon ile ilgili olabilecek problemler ve kalp atışının hızındaki değişiklikler için yapılabilmektedir.

·        Kan ve kan bileşenleri nakli sonrasında ölçüm yapmak için kan değerleri incelemek adına yapılmaktadır.

·        Halsizlik içerisinde yer alan hastalıklar veya yorgunluk, kemik ağrıları gibi birtakım şikayetler sonrasında kesin bir tanı konması için yapılmaktadır.

Hemogram kandaki hücrelerin sayısını ve oranlarını belirlemek için yapılan bir kan testidir. Kan dolaşımındaki hücreler kemik iliğinin üretilmesi nedeni ile kemik iliğinin değerlendirilmesini de sağlamaktadır.

Hemogram Kan Testinde Nelere Bakılır?

Hemogram kan testinde nelere bakılır? Hemogram kan testinde geniş kapsamlı bir test ortaya konulur ve bu testler ile birçok şeye bakılabilmektedir. Bu hemogram testi içeriği ile çok sayıda bakılacak kan özelliği yer alabilmektedir. Bu kan testi uygulaması ile nelere bakıldığını sıralayacak olursak şunları söyleyebiliriz:

·        WBC beyaz kan hücreleri: Bu WBC yani beyaz kan hücreleri vücuttaki mikroplar ile savaşmasını sağlar.

·        PLT trombositler: Trombositler kanın pıhtılaşmasını destekler.

·        MCH, MCV, RDW, MCHC (Kırmızı kan hücresi indeksleri): MVC değeri alyuvarların ortalamasındaki ebatı ifade etmektedir.

·        RBC (Kırmızı kan hücresi): Kırmızı kan hücreleri akciğer aracılığı ile alınan oksijeni, damarlarımız üzerinden vücudun diğer organ ve yapılarını taşımak ile görevlidir.

Kan testi sonucunda her parametre için farklı farklı anlamları olmaktadır. Bu belgeler oluşturulurken sınır değerlerine bağlı olarak düşük ya da yüksek olarak raporları yapılmaktadır. Ayrıca çocukların sınır değerleri yaşlarına ve cinsiyetlerine göre farklılık gösterebilmektedir.

Kan dolaşımındaki tormbositler tüketilmesi ile yaygın damar içi pıhtılaşmada, savunma hücrelerinin trombositlere saldırması durumunda ya da kemik iliğinin üretiminin baskılanması halinde 600.000’nin üzerinde olan sayıları 400,00’in altına düşebilir.

Trobosit sayısının 50,000’nin altında olması halinde vücudun belli başlı bölgelerinde kanamalar oluşabilir. Bu kanamalar ise genellikle deri altı noktasal odaklar ya da yüzeysel morluklar olarak kendisini gösterebilir. Fakat trombosit sayısı düşmeye devam etmesi durumunda yaşamı tehdit eden iç kanamalar olabilir. Bu hastalıklarda ayrımın yapılması için kırmızı kan hücrelerinde yani RBC’de olduğu gibi trombositler için de hacim ve dağılım genişliği hesaplamaları gerçekleştirilir. Hemogram testinde normal değerleri şu şekilde sıralayabiliriz:

·        Ortalama trombosit hacmi yani MPV için normal değeri 7,8-11,0 fl’dir.

·        MCHC normal değeri %30-36 arasındadır.

·        Lökosit yani beyaz kan hücresi sayısı (WBC) normal değeri 4,400-11,000/mm3 arasındadır.

·        Ortalama eritrosit hemoglobini (MCH) normal değeri 30-34 pikogram arasındadır.

·        Ortalama eritrosit dağılım genişliği (RDW) demir eksikliği anemisinde değer artmış olarak bulunurken talasemi taşıyıcılarında ise bu değer normaldir.

·        Ortalama eritrosit hacmi (MCV) normal bir kan hücresinin hacmi 80-100 fl arasında değişir.

·        Kırmızı kan hücresi sayısı (RBC) normal değeri ile 3,8-5,3 milyon/ml arasındadır.

Bu değerler yaşa ve cinsiyete oranla da değişiklik gösterebilmektedir. Bu hemoglobin seviyesi referans aralıklarının altında ise kansızlık olarak yorumlanır. Hangi durumda anemi durumu oluştuğunun testi yapılır ve soruna göre de tedavi biçimi belirlenir.

Yine bu referans değerleri üzerinde saptanan hemoglobin aralıklarında vücutta kan üretiminin çok olmasından söz edilebilir ve böylece ek bazı katsayıların değerlendirilmesi ile bazı hematolojik rahatsızlıklar bulunabilir veya fizyolojik açıdan tespit edilmiş olan kan yüksekliğinden bahsedilebilir. Hemoglobin yüksek çıkması ile bazı durumlara göre gelişebilir. Böbrek tümörleri, kemik iliği problemi, steroidler veya performans arttıran ilaçlar, oksijen yetmezliği, kronik akciğer hastalıklar gibi durumlara bağlı olarak gelişebilmektedir.

Hemogram testi hem genel sağlık açısından hem de hastalık sürecinin değerlendirilmesi açısından gerçekleştirilir. Bu test ile ayrıca birçok hastalıklar içinde tanı bakımından yönlendirici olabilmektedir. Bunlar genel olarak enfeksiyon ve inflamasyon, lösemi ve diğer kanserler, kemi iliği hastalıkları, anemi gibi hastalıklar için yönlendirici olabilmektedir.

Hemogram Kan Tahlili Nasıl Yapılır?

Hemogram kan tahlili nasıl yapılır? Hemogram kan tahlili damara herhangi bir sıvı verilmemiş ve damar yolu bağlanmamış olan bir damar seçilmektedir. Kan örneğinin alınacağı alan dezenfektan edilerek güzelce dezenfekte edilir ve turnike yardımıyla kan alınacak damarın üzerinden bağlama yapılır.

Kan tahlili için gereken ölçüde kan örneği alınır ve ardından kan örnekleri beklemeden EDTA içerikli tüplerde muhafaza edilir. Burada EDTA isimli madde kanın pıhtılaşmasını önlemektedir. Ancak her ihtimale karşın kanın pıhtı oluşturmaması için 6-7 kez yavaşça altüst edilerek karıştırılmalıdır. Kesinlikle hassasiyet gösterilmesi gereken bu işlem çalkalanmamalıdır ve alınmış olan kan incelenmek üzere laboratuvara göndererek özel cihazlar ile kan testi ölçümü yapılmaktadır.

Hemogram testinde kan vermek olan ilk aşamada açlık şartı aranmaz. Bu işlem sonrasında oda sıcaklığında yaklaşık olarak on saat, buzdolabında on sekiz saat bekletilmesi uygun hale gelmesinde önemlidir.

Bu kan örneği bebeklerde topuklardan alınabilirken yetişkinlerde ise kol damarında veya parmak ucundan alınan bu kan örnekleri laboratuvara gönderilir. Kanın bir kısmı parçalandığı için kan hücrelerindeki hemoglobinler hücre dışarısına çıkmaktadır. Kanın geri kalanı ile seyreltme işlemi yapılır ve hücrelerin sayılması gerçekleştirilir. Ayrıca bu işlem cihazlarda otomatik olarak gerçekleştirilir.