İçindekiler
TIBC Testi Nedir?
Total demir bağlama kapasitesi, kandaki demir bağlayan kısımların ne kadar demir taşıyabildiğini gösteren bir testtir.
Total Demir Bağlama Kapasitesi (TIBC) Testi hakkında bilgi almak için bizi arayın 0216 606 45 05 .
Randevu, soru veya fiyat öğrenmek için için lütfen buradan bize yazın.
Serumdaki demir bağlayan kısımların neredeyse tamamının transferrinde bulunmasından dolayı bu test aynı zamanda kandaki transferrin miktarının dolaylı yoldan bir ölçümüdür.
Kanda belli bir miktarda demir bağlama kapasitesi bulunur. Total demir bağlama kapasitesinin değerinin düşmesi fazla demir bağlandığını yani vücutta aşırı demir birikimi olduğunu anlatır.
Ancak total demir bağlama kapasitesi yükseldiğinde, doku ve organların daha fazla demir ihtiyacı olduğu anlaşılır ve bu da demir eksikliğine işaret eder. Yani, ters orantı söz konusudur.
Total demir bağlama kapasitesi, TIBC yada UIBC isimleriyle de test istek formunda görülebilir.
TIBC Testi İçin Hangi Numune Kullanılır?
Total demir bağlama kapasitesi, kol damarlarından küçük bir miktar kan örneği alınarak test edilir. Total demir bağlama kapasitesi aslında transferrin testi ile aynı şeyin ölçümünü yapar. Genelde iki testten biri tercih edilir. Normal bir kan alma ile aynıdır. Sonuçlar birkaç saat içinde çıkacaktır.
TIBC Normal Değerleri Nedir?
Total demir bağlama kapasitesi erkeklerde ve kadınlarda aynı referans aralığında beklenir. Sağlıklı bir kişide yapılan TIBC testinde beklenen normal değer, 250-400 mcg/dL’dir. Testin yapıldığı laboratuvar yöntemine göre normal değerlerde küçük farklar olabilir.
TIBC Düşüklüğü Ne Demektir?
Total demir bağlama kapasitesinin 250 mcg/dL altına düşmesi durumudur. Vücutta demir fazlalığı olduğunda TIBC değeri düşer. Bu nedenle akla ilk gelen demir birikmesi ile ortaya çıkan patolojilerdir. Demir emilimini yavaşlatan hastalıklar TIBC düşüklüğüne neden olabilir. TIBC düşüklüğü;
√ Demir eksikliğine bağlı olmayan anemiler
√ Hemokromatoz
√ Kronik hastalıklar
√ Karaciğer hastalıkları, siroz vs
√ Nefrotik sendrom hastalığı
√ Maliğniteler
√ Talesemiler
nedenlerinden dolayı ortaya çıkabilir.
TIBC Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?
Total demir bağlama kapasitesi her ne sebeple düşmüş olursa olsun bazı belirtiler gösterir. Bu belirtiler var olan hastalığın belirtileri olabileceği gibi yalnızca demir artışına bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
√ Kilo kaybı ve iştahsızlık
√ Kalpte çarpıntı hissi
√ Karın ağrısı ve göğüs ağrısı
√ Koyu cilt rengi, ciltte grileşme
√ Cinsel istekte azalma
√ Eklem ağrıları TIBC düşüklüğünün belirtileridir. Bu belirtiler kişide görüldüğünde demir yükselmesi ve buna bağlı oluşan hastalıklardan endişe edilir.
TIBC Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Total demir bağlama kapasitesinde düşme olduğunda öncelikle bu duruma neden olan kaynak belirlenir.
Eğer bir hastalık ile bu durum oluştuysa bu hastalığa yönelik tedavi planı uygulanır.
Ancak herhangi bir patoloji olmaksızın, yalnızca demir yükselmesi sebebiyle TIBC düşüklüğü görülürse o zaman vücuttaki fazla demir miktarı ideal seviyeye indirilmeye çalışılır.
Bunun için ilaç tedavisi uygulanabilir. İlaç tedavisinin yeterli olmadığı durumlarda kan bağışı önerilir.
TIBC Yüksekliği Nedir?
Total demir bağlama kapasitesinin 400 mcg/dL üstüne çıkması durumudur. Bu durumda vücudun demire olan ihtiyacı artar yani demir eksikliği görülür.
Yeterli demir alınamadığında, kan kaybı ile demir kaybı yaşandığında, demir emilimini hızlandıran faktörler olduğunda ya da demire olan ihtiyaç arttığında bu durum görülebilir. TIBC yüksekliği;
√ Demir eksikliği anemisi
√ Yetersiz ve dengesiz beslenme
√ Gebelik, emzirme, ergenlik çağı
√ Şiddetli regl kanamaları
√ Mide ülseri, hemoroid ya da travma nedeni ile oluşan kanamalar
√ Demir emilimini bozan ilaçların kullanımı
gibi nedenlerle görülebilir.
TIBC Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Total demir bağlama kapasitesi yükseldiği zaman birtakım sinyallerle bunun belirtisini gösterir. Hastalığın başlangıcında anlaşılmayabilir ancak orta ve ileri safhalarda belirgin semptomlar ortaya çıkabilir.
√ Halsizlik ve yorgunluk
√ Baş dönmesi, baş ağrısı
√ Göz kararması
√ Kırılgan tırnak ve saçlar
√ Uykuya dalmada güçlük çekmek
√ Sürekli üşüme hissi
√ Kulak çınlaması
√ El ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşukluk
√ Saç dökülmesi
√ Konsantrasyon bozuklukları
√ Soluk cilt rengi
TIBC yükseldiğinde görülen belirtilerdir. Bu belirtiler görüldüğünde akla ilk anemi gelir ve demir eksikliğine bağlı gelişen patolojilerden şüphelenilir.
TIBC Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?
Total demir bağlama kapasitesi yükseldiği zaman ilk olarak bu duruma neden olan sebebin ne olduğu araştırılır. Sonrasında buna uygun tedavi ve bakım planı hazırlanır.
Total demir bağlama kapasitesi yalnızca demir eksikliği nedeniyle geliştiyse kaybedilen demir yerine konmaya çalışılır.
Bunun için demir takviyesi kullanılabilir. Doktorunuz uygun ilaçları reçete edecektir. Demir takviyesi oral ya da parenteral yolla gerçekleştirilebilir. İleri safhalarda kan nakli gerekli olabilir.
TIBC Testi Ne Zaman İstenir?
TIBC testi, doktorunuzun sizinle ilgili bazı patolojilerden şüphelendiğinde istediği testtir. Bu durumlar;
√ Demir eksikliği, anemisi
√ Demir birikimi
√ Nutrisyon bozuklukları( Beslenme bozuklukları)
√ Karaciğer fonksiyon bozukluklarının takibi ve tanı koymak için
Kan değerlerinde hemoglobin ve hematokrit değerlerinde değişiklik gözlendiğinde demir hastalıklarından şüphe edilir. Kesin tanı için total demir bağlama kapasitesi testinden faydalanılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
TIBC testi için bilmem gereken bir şey var mı?
TIBC testi öncesi 8-12 saat aç kalmanız istenebilir. Bu sürede yalnızca su içmenize izin verilecektir. Sonuçların tam ve doğru çıkması için açlık önemlidir.
TIBC testi kesin tanı koyucu mudur?
TIBC testi, demir eksikliği hastalıkları için kesin tanı koyucudur denilebilir. TIBC testi gibi transferrin testi de demir hastalıklarında kesin tanı koyucu etkiye sahiptir.
İnsan sağlığı için demirin önemi Nedir?
Vücudun sağlıklı şekilde çalışabilmesi için birtakım vitamin ve mineralleri dışardan besinlerle alması gerekir. Bu mineraller içinde şüphesiz en gereklisi demir mineralidir.
Demir, tüm hücrelerin ihtiyaç duyduğu esansiyeldir. Demir, vücuda girdikten sonra ilk olarak hemoglobin dediğimiz maddenin yapısına katılır.
Hemoglobin, kanda kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve kana kırmızı rengini veren maddedir.
Hemoglobinin görevi, doku ve organlara ihtiyaç duydukları oksijeni iletmektir. Çünkü doku ve organlar ancak oksijen varlığında çalışabilir.
Yeterli oksijeni elde edemediklerinde çalışmaları yavaşlar. İşte demir minerali, bu döngüye hemoglobinin yapısına katılarak katkıda bulunur.
Demir, vücuda girdikten sonra farklı bir forma dönüşerek vücutta varlığını sürdürür.
Çünkü demirin vücutta serbest şekilde dolaşılmasına izin verilmez. Demir vücutta serbest şekilde dolaştığında toksik etki yaparak öldürücü hale gelebilir.
Bu nedenle ferrik (Fe+++) ya da ferröz (Fe++) şekle dönüşerek demir metabolizmasında yer alır. Demirin çoğunluğu hemoglobinin yapısına katıldıktan sonra kalan kısmı ferritin olarak depo edilir. Ferritin; karaciğerde, dalak ve kemik iliğinde bulunur.
Ferritin bir proteindir. Demirin kalan kısmı ise hücre solunumu için enzimlerin yapısında bulunur.
Demirin metabolizmasında doğal olarak atılması mümkün değildir. Demir döngüsü ancak emilimle sağlanabilir. Burada ince bağırsak önemli bir görevi alır.
Çünkü demir ince bağırsakta emilir. Demir dengesi emilimle birlikte hepsidin dediğimiz bir protein ile de sağlanır.
Hepsidin, klinikte demir hastalıklarında önemli bir belirteçtir. Hepsidin düştüğünde demir birikimi, yükseldiğinde ise demir eksikliği görülür.
Hepsidin, bu dengeyi sağlamakla sorumludur. Öte yandan demirin hücreler tarafından alınması transferrin dediğimiz özel demir taşıyıcıları sayesinde gerçekleştirilir.
Transferrin, yalnızca demir taşımakla görevli bir proteindir. Herhangi bir bölgede demire ihtiyaç varsa, o bölgeye demiri taşıyan transferrindir.
Demir, vücutta belli bir oranda bulunur. Yani, bu oranın altında ya da üstünde değer aldığında patolojik bir durum olduğu anlaşılır. Demirin sağlıklı oranda olup olmadığını anlamak için vücuttaki demir değerleri birtakım testlerle ölçülebilir.
Ferritin testi, transferrin testi, hemoglobin testi, hematokrit testi ve total demir bağlama kapasitesi testi demir ölçümü için kullanılan testlerdir. Demir bozukluklarına bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklarda bu testlerden bazıları kesin tanı koyucu olabilmektedir.