GGT (gama-glutamil transferaz), vücutta bulunan bir enzimdir ve özellikle karaciğer hücrelerinde yoğun olarak bulunur. GGT yüksekliği veya düşüklüğü, karaciğer fonksiyonlarıyla ilgili birçok durumun belirtisi olabilir. İşte GGT yüksekliği ve düşüklüğünün sebepleri:
GGT Yüksekliği:
- Karaciğer Hastalıkları: GGT
seviyelerindeki artış, karaciğer hasarı, hepatit (viral veya alkolik),
karaciğer sirozu veya karaciğer kanseri gibi karaciğer hastalıklarının
belirtisi olabilir.
- Safra Yolları Hastalıkları:
Safra yollarında tıkanıklık veya inflamasyon gibi durumlar, GGT
seviyelerinde yükselişe neden olabilir. Safra taşları, safra kesesi
iltihabı (kolesistit) veya safra kanalı tıkanıklığı bu hastalıklar
arasında yer alır.
- Alkol Kullanımı: Alkol
tüketimi, GGT seviyelerinde artışa yol açabilir. GGT yüksekliği, kronik
alkol kullanımının belirtisi olabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, GGT
seviyelerini artırabilir. Özellikle epilepsi ilaçları, antidepresanlar ve
bazı antibiyotikler bu etkiye sahip olabilir.
GGT
Düşüklüğü:
GGT düşüklüğü,
genellikle anormal bir durum olarak kabul edilmez ve genellikle ciddi bir
sağlık sorununu işaret etmez. Bununla birlikte, bazı durumlarda GGT seviyeleri
normalden düşük olabilir. Bunun nedenleri şunlar olabilir:
- Beslenme: Yetersiz protein
alımı veya malnütrisyon, GGT seviyelerinde düşüşe neden olabilir.
- Genetik Faktörler: GGT
düşüklüğü, nadir görülen kalıtsal bir hastalık olan GGT eksikliğiyle
ilişkilendirilebilir.
GGT
yüksekliği veya düşüklüğü, sadece tek başına bir belirti olarak
değerlendirilmemelidir. Tanı konulabilmesi ve tedavi edilebilmesi için detaylı
bir değerlendirme yapılması gerekir. Herhangi bir GGT anormalliği tespit
edildiğinde, mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.
GGT Testi Nedir?
GGT,
Gama Glutamil Transferaz kelimelerinin kısaltmasından oluşan bir test
türü olup kişinin karaciğer sağlığı hakkında bilgi sahibi olmaya yarayan
testlerden birisidir. Kişinin GGT seviyesi ölçülerek doktorlar karaciğerdeki
olası sorunların yorumlamasını yapabilmektedirler.
Gama Glutamil Transferaz (GGT) Nedir?
Gama
Glutamil Transferaz (GGT) nedir? GGT Gama Glutamil Transferaz kelimelerinin
kısaltmasıdır. Bu test kişinin karaciğer sağlığı hakkında bilgi vermektedir.
Serumda yer alan GGT’nin kaynağı büyük ölçüde karaciğer olmaktadır. Karaciğer
dışında safra, böbrek tubülleri, pankreas, beyin kapilleri ve bağırsakta da
yüksek oranda GGT sentezi yapılmaktadır.
Özellikle
safra yolu hasarı kaynaklı sorunlarda diğer enzimlere nazaran GGT çok daha iyi belirtiler
vermektedir. Bu nedenle karaciğer hasarı tespitinde kullanılan önemli tanı
testlerinden birisi Gama Glutamil Transferazdır.
GGT Testi Neden Yapılır?
GGT testi
neden yapılır sorusuna karşılık bu test, kişinin karaciğerinde bir sorun
olup olmadığını tespit etmek, var olan bir sorunu takip etmek amaçlı yapılır.
Özellikle safra yolu hasarıyla ilgili sorunların teşhisinde kullanılan etkili
testlerdendir.
Karaciğer Fonksiyon Testi Ne Demektir?
Karaciğer fonksiyon
testi ne demektir? Karaciğer fonksiyon testleri kimi patolojik değişkenleri
bulmak amacıyla yapılan, karaciğer hastalığı olup olmadığını tespit etmeye
yarayan testlerdir.
Karaciğerdeki
şu patolojik değişkenlerin tespitinde bu testler kullanılır:
·
Karaciğerin yapısındaki değişiklikler
·
Safraya ait durumlar
·
Karaciğer sentez kapasitesi tespiti.
Karaciğer
fonksiyon testleri ALT ve AST hepatoselüler hasar belirteci olarak
kullanılabilir. GGT ve ALP Kolestaz belirteçleri, bilirubin belirteci, albümin
düzeyi ve protrombin aktivitesi karaciğerin sentez etkinliğinin belirteci
olarak kullanılabilir.
GGT Testi Hangi Durumlarda İstenir?
GGT testi
hangi durumlarda istenir? GGT testi öncelikle kişinin karaciğer
fonksiyonlarında bir sorun tespit edilirse istenir. Karaciğer fonksiyonlarıyla
bağlantılı enzim düzeylerinin yüksekliğinde de bu test talep edilebilir.
Karaciğerin Fonksiyonları Neler?
Karaciğerin
fonksiyonları neler söz konusu testin bir tür karaciğer testi olmasından
dolayı öne çıkmaktadır. Karaciğer insan vücudunda başlıca şu işlevlere
sahiptir:
·
Enerji depolamaktadır.
·
Şeker, yağ ve proteinleri depolamaktadır.
·
A, D, E, K, B12 vitaminleri ve demir
depolamaktadır.
·
Protein yapımında görev almaktadır.
·
Safra asitlerini üretmekte, bu asitler de besin
maddeleriyle alınan yağları hücre içinde kullanılabilir hale getirmektedir.
·
Vücuda giren zararlı maddeleri, alkolü
filtrelemektedir.
·
Hormon dengesini sağlamaktadır.
GGT Testi Yaptırmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler Nedir?
GGT testi
yaptırmadan önce dikkat edilmesi gerekenler nedir? GGT testi yaptırmadan
önce bir gün alkol alınmamalıdır. En az 8 saat aç olunmalıdır. Aksi taktirde
test sonucu yüksek ya da düşük çıkabilmektedir.
GGT’nin Hücre İçindeki Görevi Nedir?
GGT’nin hücre
içindeki görevi nedir sorusuna karşılık gama glutamil transferaz’ın hücre
içindeki en önemli görevi hücre içi glutatyon sentezi için gereken
aminoasitleri oluşturmak ve glutatyonu yıkmaktır. Ayrıca GGT antioksidan
savunma ve yapım, yıkım dengesi gibi olayların düzenlenmesinde etkindir. Bu
nedenle oldukça önemli bir enzimdir.
GGT ile Ne Test Edilir?
GGT ile ne
test edilir sorusuna karşılık, bu test en temelde karaciğer ve safra
yollarındaki hasarı tespit etmek için kullanılır. GGT değerlerinin yüksek
olmasıyla buralardaki hastalıklar arasında bir bağ vardır. Fakat tek başına bu
değerlendirmeyi yapmak ve sonuca varmak doğru değildir. Çünkü karaciğer
hasarıyla ilişkili pek çok farklı belirteç vardır. Mesela safra kanallarında tıkanma
olduğunda GGT yükselir.
GGT ile Alkol Kullanımı İlişkisi
GGT ile alkol
kullanımı ilişkisi bir ilişki vardır. GGT düzeyini arttırmada alkol
tüketiminin büyük etkisi vardır. Kimi zaman çok az alkol tüketilse dahi GGT
düzeyi yüksek çıkabilmektedir. Sürekli ve çok fazla alkol tüketilmesi halinde
GGT düzeyi daha yüksek olmaktadır. Bu nedenle aşırı alkol tüketiminin
hasarlarını tespit etmede GGT testinden yararlanılabilmektedir.
GGT Seviyesinin Yükselmesine Neden Olan Faktörler
GGT seviyesinin
yükselmesine neden olan faktörler oldukça fazladır. Vücut kitle indeksi,
sigara kullanılması, nöropatik ve epilepsi ilaçlarının bazıları, mide asidine
karşı kullanılan ilaçların bazıları, pıhtılaşma önleyici bazı ilaçlar, akne
tedavisinde kullanılan kimi ilaçlar, doğum kontrol ilaçları, kronik alkol alımı
GGT seviyesini yükseltebilmektedir.
GGT Testi için Vücuttan Alınan Numune Nedir?
GGT testi
için vücuttan alınan numune nedir sorusuna karşılık, bu testte koldaki
damardan alınan kan numunesi kullanılır. Kan serum incelemesi yapılarak sonuç
elde edilir.